تحلیل نظری تأثیر نوآوری‌های مالی بر نوسان اهرم مالی و بروز بحران مالی

Abstract

نوسانات اهرم مالی، از نظر بسیاری از محققین، یکی از مهم‌ترین عوامل نوسان و آسیب‌پذیری نظام مالی در برابر تکانه‌های برون­زا و بروز بحران مالی است. از این رو توسعه الگوهای نظری مربوط به تبیین ریشه‌ها و عوامل نوسان اهرم مالی و نقش آن در بروز بحران‌های مالی از اهمیت به سزایی برخوردار است. در این مطالعه با ارائه تعریفی جدید از اهرم مالی کلان، نقش نوآوری‌های مالی (توسعه کیفی نظام مالی) در نوسانات اهرم مالی و بروز بحران‌های مالی در چارچوب یک الگوی نظری تبیین می‌شود. الگوی مورد استفاده بر اساس الگوی رشد اقتصادی فرانک رمزی (1928) و با افزودن بخش‌های پولی و مالی (بانک‌ها) ایجاد شده است که با استفاده از تکنیک کنترل بهینه به صورت صریح حل و بحث خواهد شد. علاوه بر این، روابط به دست آمده برای اقتصاد ایران کالیبره شده و رفتار اهرم مالی کلان در اقتصاد ایران الگوسازی می‌شود. بر اساس یافته‌های پژوهش، بروز نوآوری‌های مالی باعث می‌شود، عرضه اعتبار به سرعت گسترش یافته و با توجه تأثیر تغییرات بخش مالی بر حجم سرمایه سرانه فیزیکی، اهرم مالی متناسب با تفاوت نوسان حجم ثروت پولی در مقایسه با حجم ثروت واقعی تغییر می‌کند. در مقابل، با بازنگری قواعد نظارتی، فرآیند بالا برعکس شده و اهرم مالی در جهت مخالف تغییر خواهد کرد. بر این اساس، بروز مکرر نوآوری‌های مالی باعث تکرار فرآیند بالا شده و ادورا اهرم مالی را پدید خواهد آورد. علاوه بر این، اگر پیش از اصلاح قواعد نظارتی، چندین نوآوری مالی رخ دهد، تغییرات ناشی از مجموع اثرات آنها به اندازه‌ای است که منجر به بروز بحران مالی خواهد شد.