بررسی سیل استان گلستان در سال 1397ـ 1398 و ارائۀ راه‌کارهای کنترل و مدیریت آن در آینده

Abstract

با توجه به وقوع سیلاب خسارت‏بار استان گلستان در سال 1397ـ 1398، بررسی و ریشه‏یابی ابعاد مختلف آن بسیار ضروری است. بنابراین، ‌ابتدا مروری مختصر بر سیلاب‏های اخیر ایران صورت گرفت و پس از شرح مشخصات و جانمایی حوضۀ آبخیز گرگان‌رود، سیل‏های استان گلستان در دو دهۀ اخیر بررسی شد. پس از شرح گزارش‌های مربوط به سیل 1397ـ 1398 استان گلستان، دلایل وقوع آن طبق گزارش‌های موجود که توسط کارشناسان مطرح شده است، بررسی شد. در پایان، راه‌کارهایی جامع و متناسب با شرایط کشور و به‌ویژه استان گلستان ارائه شد. همچنین، برخی راه‌کارهای کشورهای پیشرفته در زمینۀ مدیریت و کنترل سیلاب شرح داده شد که می‏تواند در صورت توجه و سرمایه‏گذاری مناسب، به پیشرفت کشورمان در این زمینه کمک کند. ایجاد نوعی سامانۀ جامع فراقوه‏ای نظام‏نامۀ مدیریت و کنترل سیل، توجه هرچه بیشتر به اقدامات آبخیزداری و آبخوان‌داری و نیز توجه به اصول و مبانی مهندسی رودخانه‌زیستی، اجرای دقیق حد و حریم بستر و در صورت لزوم، بازنگری در قانون مربوط به آن به منظور افزایش حدود بستر، بازنگری و طراحی اصولی سازه‏های تقاطعی، بازسازی و احیای هر چه بیشتر مسیل‏ها، چالاب‏ها و تالاب‏های طبیعی و رفع تعدی و تجاوزها به آنها، احیای مراتع در بخش شمالی رودخانۀ گرگان‌رود با توجه به جغرافیای تاریخی آن، از جمله مهم‌ترین و ضروری‏ترین اقدامات برای پیشگیری و بهبود مدیریت و کنترل بهتر این مسئله است و با جلوگیری از تغییر شکل طبیعی حوضه‏های آبخیز و اقدامات غیر اصولی سازه‏ای، به مقابلۀ بهتر در برابر این پدیده می‏پردازد.