تأثیر تغییر کاربری اراضی بر مقدار رواناب در حوضة آبخیز چالوس‌رود

Abstract

به­دلیل اهمیت تأثیر تغییر کاربری اراضی بر تغییر رواناب، تاکنون مطالعات متعددی برای توسعة مدل­های با رویکرد شبیه­سازی تغییرات کاربری اراضی صورت گرفته است. در این تحقیق از مدل L-THIA برای تخمین رواناب ناشی از تغییر کاربری اراضی در حوضة آبخیز چالوس استفاده شد. نتایج مدلسازی رواناب با استفاده از مدل L-THIA در حوضة آبخیز چالوس نشان داد که عمق رواناب به‌ترتیب از 98/422 به 168/809 میلی‌‌متر طی سال­های 1363 تا 1379 رسید که بیانگر افزایش 188/368 میلی‌‌متری عمق رواناب طی 16 سال است؛ از سال 1379 تا 1385 نیز از 168/809 به 494/825 میلی‌‌متر رسید که بیانگر افزایش 326/16 میلی‌‌متری طی 6 سال است. نتایج به­دست‌آمده بیان می­کند که در حوضة آبخیز چالوس کاهش مساحت اراضی جنگلی به‌میزان 13/3527 هکتار از 31/58907 هکتار به 08/55380 هکتار و افزایش مناطق شهری به‌میزان 58/7757 هکتار از50/362 هکتار به 08/8120 هکتار و افزایش اراضی بایر به‌میزان 01/23176 هکتار از 29/720 هکتار به 3/23996 هکتار سبب افزایش عمق رواناب سطحی شده ­است. همان‌طور که از نتایج این تحقیق بر می­آید مدل L-THIA قابلیت مناسبی در بیان نحوة اثر تغییر کاربری بر مقادیر حجم و عمق رواناب دارد. این مدل با ارائة نقشة توزیع مکانی رواناب، امکان شناسایی مناطق حادثه­خیز، پهنه‌بندی سیل و همچنین مدیریت سیل را فراهم می­سازد.