پایش کیفیت آب‌های سطحی و زیرزمینی دشت موئیل مشکین‌شهر در حین عملیات حفاری چاه‌های اکتشافی عمیق نیروگاه زمین‌گرمایی سبلان

Abstract

در این مقاله نتایج پایش کیفیت آب‌های سطحی و زیرزمینی هنگام حفاری سه حلقه چاه اکتشافی عمیق نیروگاه زمین‌گرمایی مشکین‌شهر در شمال غرب سبلان تحلیل شده است. محققان مختلفی این منطقه را پیشتر به‌منظور تولید برق از انرژی زمین‌گرمایی بررسی کرده‌اند. حین حفاری چاه‌های عمیق پروژه­ زمین‌گرمایی سبلان، مواد مختلفی مانند سیمان، بنتونیت، باریت، خاکستر کربنات سدیم، سدیم کلرید و ... در زمان حفاری و تثبیت دیوارة چاه به‌کار گرفته می‌شوند که در نتیجة آن، امکان ورود مقادیر زیادی آلاینده به آبخوان‌ها وجود دارد. بر همین اساس، ممکن است این آلاینده‌ها وارد رودخانة خیاو نیز بشوند. در این مطالعه تلاش شده است آثار احتمالی حفاری سه چاه مذکور بر رودخانة خیاو و چشمه‌های آب سرد و گرم منطقه­ای در سبلان شناسایی شود. کیفیت آب رودخانة خیاو به‌علت تأمین آب آشامیدنی مشکین‌شهر و مصارف کشاورزی این شهر و حومة آن با جمعیت 200000 نفر، اهمیت فراوانی دارد. ساکنان روستاها و خانواده‌های عشایر در تابستان از آب چشمه‌های سرد برای آشامیدن استفاده می­کنند و مسافران بسیاری به‌علت جاذبه­های توریستی منطقه و استفاده از چشمه‌های آب گرم به این مناطق سفر می‌کنند و ممکن است تحت تأثیر تغییرات احتمالی ترکیب شیمیایی این چشمه‌ها باشند. بنابراین پایش تغییرات احتمالی کیفیت چشمه‌های سرد و گرم منطقه اهمیت بسیاری دارد. نتایج پایش 18 ‌ماهه نشان می­دهد که حفاری اثر چندانی بر کیفیت آب رودخانة خیاوچای و چشمه‌ها نداشته و تغییرات مشاهده‌شده به‌علت تغییرات فصلی و حضور منابع زمین گرمایی است. به‌جز چند فلز سنگین، غلظت سایر عناصر کمتر از حد استاندارد آب آشامیدنی است.