بررسی تأثیر عملیات آبخیزداری بر توزیع جریان سطحی با استفاده از معرفی الگوریتم توزیع جهت جریان متعدد

Abstract

روندیابی جریان سطحی در حوضه‌های آبخیز به دو گروه اصلی شامل الگوریتم جهت جریان متعدد و الگوریتم جهت جریان منفرد تقسیم می‌شود. بسیاری از بسته‌های نرم‌افزاری و مطالعات از الگوریتم جهت جریان منفرد به‌دلیل سادگی و حجم کم محاسبات برای روندیابی جریان سطحی در حوضه‌های آبخیز استفاده می‌کنند. در این تحقیق تأثیر عملیات آبخیزداری بر روندیابی جریان سطحی با استفاده از معرفی الگوریتم توزیع جریان متعدد، در حوضۀ زوجی کاخک شهرستان گناباد بررسی شد. افزون‌بر این، نحوة پیاده‌سازی الگوریتم جریان متعدد و محاسبة مقدار تجمعی جریان با استفاده از این الگوریتم در محیط GIS بیان شد. برای این منظور جریان‌های سطحی ایجادشده طی سال‌های 2009 تا 2014 با استفاده از الگوریتم توزیع جریان متعدد برای دو سناریوی تحت عملیات آبخیزداری و فاقد عملیات آبخیزداری شبیه‌سازی شد. نتایج نشان داد روش روندیابی جریان متعدد با نسبت حداکثر 1/97 و حداقل 3/64 درصد، حجم کل جریان خروجی را برای وقایع بررسی‌شده شبیه‌سازی کرد و حجم کل جریان در خروجی حوضه برآورد شد. همچنین نتایج نشان داد که در رگبارهای با مقدار بارش کم که حجم جریان اندک است، اجرای عملیات آبخیزداری به‌طور 100 درصد بر کاهش جریان خروجی از حوضه تأثیر داشته است، اما در جریان‌های با حجم بیشتر بین 2/38 تا 2/74 درصد سبب کاهش حجم جریان خروجی شده است.