اثر کم‌آبیاری تنظیم‌شده بر عملکرد و کیفیت روغن زیتون (‏Olea europea L.‎‏)‏‎ ‎رقم ʼزردʻ ‏

Abstract

در­این پژوهش، اثر کم­آبیاری تنظیم­شده از زمان تشکیل میوه تا رسیدن میوه زیتون بررسی شد. تیمارها شامل تیمار شاهد (تأمین100% تبخیر ­و­ تعرق گیاه)، کم­آبیاری تنظیم­شده­ی نوع یک (تأمین 100% نیاز آبی از مرحله تشکیل میوه ­نهایی تا آغاز رسیدن و 50% نیاز آبی پس از ­آن تا برداشت)، نوع دو (تأمین100% نیاز آبی از مرحله تشکیل میوه ­نهایی تا سخت­شدن هسته و 50% نیاز آبی بعد از ­آن تا برداشت)، نوع سه (تأمین 50% نیاز آبی در مرحله سخت­شدن هسته و 100% نیاز آبی در سایر مراحل رشد میوه) و دیم بودند. ارزیابی لازم در زمینه عملکرد میوه، روغن و خصوصیات کیفی روغن انجام گردید. نتایج نشان داد بالاترین عملکرد میوه (41/30 کیلوگرم ­در ­­درخت) و روغن زیتون (86/5 کیلوگرم ­در وزن­خشک)، کمترین ارزش پراکسید (33/8 میلی­اکی­والانت اکسیژن ­در کیلوگرم روغن­زیتون) و K₂₇₀ (163/0) و همچنین بالاترین کارایی مصرف آب برای تولید میوه و روغن (به­ترتیب 10/24 و 64/4 کیلوگرم بر ­مترمکعب) در کم­آبیاری نوع سه مشاهده شد. کمترین عملکرد میوه (96/8 کیلوگرم در­­ درخت) و روغن (18/1 کیلوگرم در وزن­خشک) و بالاترین عدد پراکسید (23 میلی­اکی­والانت اکسیژن در کیلوگرم روغن ­زیتون) را تیمار دیم نشان داد. در ­مجموع، تیمار کم­آبیاری تنظیم‌شده در مرحله سخت­شدن هسته بدون کاهش عملکرد میوه، کیفیت و عملکرد روغن نسبت به تیمار شاهد کارایی مصرف آب را نیز افزایش داد.