بررسی الگوی بیانی ژن‌های ایمپورتین در قلمۀ ژنوتیپ‌های زیتون (Olea europaea L.) با توان ریشه‌زایی بالا و پایین

Abstract

ریشه­زایی قلمه­ها یکی از فرآیندهای اساسی و کاربردی در افزایش گیاهان چوبی به‌ویژه زیتون است. این امر انتخاب درختان برتر با ساختار ژنتیکی مطلوب را امکان­پذیر می­کند. تشکیل ریشه‌های نابجا مرحلۀ کلیدی در ریشه­زایی به شمار می‌آید. لذا، شناسایی ژن­های درگیر در این فرآیند ضروری است. در این تحقیق، برای نخستین بار ژن­های <em>importin</em> بر پایۀ تطابق داده­های ناقص نخستین نقشۀ ژنتیکی زیتون و صفات دخیل در ریشه­زایی شناسایی شدند. به‌طور عموم ژن­های این خانواده به ورود و خروج ماکرومولکول­ها از راه منافذ هسته کمک می­کنند. الگوی بیان ژن­های <em>importin</em> با روش qRT-PCR در نتاج ناشی از تلاقی دو ژنوتیپ با ریشه­زایی متوسط در دوره­های مختلف زمانی پس از قلمه­گیری نشان داد که بیان این ژن­ها در نتاج با ریشه­دهی پایین نسبت به نتاج با ریشه­دهی بالا افزایش می­یابد، که این تفاوت بیانی در ژن <em>importin2</em> ملموس­تر است. دراین‌ارتباط، پیشنهاد می­شود که ایمپورتین­ها به‌احتمال پروتئین­های بازدارندۀ ریشه­زایی را وارد یاخته می­کنند و بنابراین به‌منظور استفادۀ کاربردی از این ژن­ها برای انتخاب قلمه­های زیتون با ریشه­زایی بالا و پایین در مراحل اولیۀ رشد، نیاز به آزمایش­های تکمیلی ضروری به نظر می­رسد.