بررسی تنوع ژنتیکی نژادگان‌های به (Cydonia oblonga Mill.) استان اردبیل با استفاده از ویژگی‌های ریخت‌شناختی، بیوشیمیایی و فیزیکوشیمیایی

Abstract

این پژوهش به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی 27 نژادگان (ژنوتیپ)­ بومی و کشت‌شده درخت به (<em>Cydonia</em><em>oblonga</em> Mill.) در شهرستان‌‌های کوثر و خلخال استان اردبیل صورت گرفت. برای این منظور، 20 صفت ریخت‌شناختی ‌(مورفولوژیکی) برگ، میوه و گل و سیزده صفت بیوشیمیایی میوه در سال 1394 و در دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی اندازه­گیری شد. نتایج بررسی صفات، شکل و ابعاد برگ و میوه نشان داد که از این صفات می­توان به‌عنوان معیار اساسی در جداسازی رقم‌های درخت "به" استفاده کرد. همچنین درزمینۀ صفات کیفی برگ، نژادگان­های مختلف از لحاظ شکل پهنک، حالت استقرار پهنک نسبت به شاخه و شکل قاعدۀ پهنک متفاوت بودند. در بررسی صفات مربوط به گل مشخص شد که گل­ها در سه رنگ سفید، صورتی و دورنگ دیده شد. درزمینۀ صفات مربوط به میوه، شکل آن (گرد، چهارگوش، تخم‌مرغی و گلابی‌شکل) نسبت به دیگر صفات تفاوت بارز و بیشتری را نشان داد. تجزیۀ خوشه­ای، کل نژادگان‌ها را در سه گروه طبقه‌بندی کرد. بر پایۀ شاخص­های اندازه­گیری‌شده، نژادگان­های Lm1، Lm5، Lm7، Lm9، Kv1، Kv3، Kv8، Kv4، Kv16 و Kv18 به دلیل میزان کم اسیدیتۀ قابل عیارسنجی (تیتراسیون) و قند متعادل و طعم بهتر، مناسب برای مصرف تازه‌خوری ارزیابی شدند.