ارائه مدل نظری ـ زمینه‌ای عملکرد پروژه بر پایه اعتماد در رابطه کارفرما و پیمانکار

Abstract

هدف: با توجه به مسئله ضعف عملکرد پروژه‌های ساخت، هدف از این پژوهش، ارائه مدل نظری ـ زمینه‌ای عملکرد پروژه بر پایه اعتماد در رابطه کارفرما و پیمانکار است که هم‌زمان توصیف‌کننده ویژگی‌های اعتماد، عوامل مؤثر بر آن و برون‌دادهای این مهم در راستای حصول عملکرد پروژه باشد.<br /> روش: پژوهش حاضر، توسعه‌ای کاربردی بوده و به‌صورت کیفی اجرا شده است. بر این اساس، با بهره‌گیری از استراتژی نظریه زمینه‌ای، داده‌ها از جامعه هدف این پژوهش که شامل مطلعان کارفرمایی و پیمانکاری پروژه‌های ساخت شهری تهران بودند، گردآوری و تحلیل شدند.<br /> یافته‌ها: بر پایه تحلیل متنی مصاحبه‌ها، شش مقوله از ویژگی‌های اعتماد پدیدار شد که عبارت بودند از: اطمینان از توانایی، احترام به اصول، خیرخواهی، برخورداری از منابع لازم برای همکاری، ثبات و آگاهی طرف مقابل. نُه مقوله نیز از عوامل مؤثر بر اعتماد به‌دست آمد که عبارت بودند از: کیفیت روش اجرای پروژه، کیفیت اسناد مناقصه پروژه، کیفیت قرارداد پروژه، کیفیت سیستم ارتباط‌های پروژه، قابلیت اتکای سوابق طرف مقابل، قابلیت اتکای گواهی‌نامه‌ها و اعتبارنامه‌های علمی و حرفه‌ای طرف مقابل، عمق پیوند احساسی با طرف مقابل، عملکرد عوامل محیطی نزدیک و عملکرد عوامل محیطی دور. در نهایت، تک مقوله به‌دست‌آمده از برون‌داد اعتماد در راستای حصول عملکرد پروژه، کیفیت رابطه کارفرما و پیمانکار طی اجرای پروژه بود.<br /> نتیجه‌گیری: مدل نظری ـ زمینه‌ای پژوهش که از پیوند مقوله‌های پدیدارشده به دست آمد، می‌تواند به‌واسطه ایجاد درک از فرایند اعتماد میان کارفرما و پیمانکار در بستر پروژه‌‌های ساخت شهری و چگونگی تأثیرپذیری و تأثیرگذاری آن بر عملکرد پروژه، در ادبیات مدیریت پروژه، مشارکت علمی داشته باشد.