اثرات ویژگی‌های ادراک‌شده کودهای زیستی بر تمایل به مصرف این کودها در بین کشاورزان: شواهدی از روستای ینگیجه در شهرستان زنجان

Abstract

به دلیل مشکلات ناشی از مصرف بی­رویه کودهای شیمیایی، کودهای زیستی به‌عنوان یک نهاده جایگزین یا مکمل کودهای شیمیایی مطرح‌شده است. اما پایداری مصرف این کودها به پذیرش آن‌ها توسط کشاورزان وابسته است. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی اثرات ویژگی­های نوآوری ادراک­شده کودهای زیستی بر تمایل به مصرف آن‌ها در روستای ینگیجه از توابع بخش مرکزی شهرستان زنجان بود. جامعه آماری این تحقیق مشتمل بر تمامی کشاورزان فعال در این روستا (313 نفر) بود که 165 نفر از آنان به روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. به‌منظور جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه­ای استفاده‌شده که پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ و روایی آن بر اساس نظر پانلی از متخصصان موردبررسی قرار گرفت. به­منظور تحلیل داده­ها از تکنیک رگرسیون لجستیک دووجهی استفاده شد. نتایج نشان داد که از میان پنج ویژگی نوآوری کودهای زیستی (شامل سازگاری، پیچیدگی، آزمون­پذیری، رویت پذیری و مزیت نسبی) تنها ویژگی رویت پذیری بر تمایل به مصرف این کودها دارای اثر مثبت و معنی­دار بود. به نظر می­رسد رؤیت پذیری کودهای زیستی در مقایسه با سایر ویژگی­های نوآوری بدون نیاز به هرگونه اقدام ­عملی از طریق نشانگرهای محیطی و روابط غیررسمی قابل حصول است. بنابراین می‌توان دریافت که تمایل به مصرف کودهای زیستی از طریق ویژگی‌هایی قابل پیش‌بینی است که به‌آسانی و بدون نیاز به تلاش اضافی قابل‌درک باشند.