بررسی تأثیر کاربرد تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی نیتروژن در روش های کاشت متفاوت بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا (Brassica napus L.)

Abstract

کودهای بیولوژیک از جمله نهاده‌های طبیعی هستند که می‌توانند به عنوان مکمل یا جایگزین کودهای شیمیایی در کشاورزی پایدار به‌کار برده شوند. این آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 98-1397 در استان خوزستان اجرا شد. سه روش مختلف کاشت کرتی (به‌صورت دست‌پاش)، کرتی خطی و جوی و پشته-ای در کرت‌های اصلی و سه سطح کاربرد 100درصد کود اوره، 70 درصد کود اوره باضافه 100 گرم ازتوباکتر، 50 درصد کود اوره باضافه 100 گرم ازتوباکتر در کرت‌های فرعی مقایسه گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کاربرد تلفیقی کود اوره باضافه ازتوباکتر و روش کاشت تأثیر معنی‌دار بر تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، عملکرد دانه، درصد پروتئین، عملکرد پروتئین و عملکرد روغن داشت. مصرف70 درصد کود اوره باضافه ازتوباکتر به طور معنی‌دار موجب افزایش عملکرد روغن کلزا شد ولی با تیمار 100 درصد اوره در یک کلاس قرار گرفت. اثر متقابل روش کاشت و تلفیق اوره و ازتوباکتر اثر معنی‌دار بر عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک داشت. مناسب‌ترین عملکرد دانه از نظر کاهش مصرف کود روش کاشت جوی ‌و پشته و 70 درصد اوره همراه با کاربرد ازتوباکتر حاصل شد. در این پژوهش، با توجه به صرفه‌جویی 25 درصدی در مصرف کود شیمیایی نیتروژن علاوه بر افزایش 33% خصوصیات کیفی کلزا موجب کاهش 30 درصدی در هزینه‌های انجام شده گردید که از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه و قابل توصیه است.