ساختار جوامع علف‌های هرز در مزارع نخود دیم (مطالعه موردی: شهرستان مراغه)

Abstract

<strong>شناسایی و نحوه پراکنش علف­های هرز یکی از مهم­ترین اصول اولیه در مدیریت آن­ها به‏شمار می­آید. به­همین منظور از علف‌های‌هرز مزارع نخود شهرستان مراغه، به صورت سیستماتیک نمونه­برداری انجام شد و صفات وضعیت پراکنش، چرخه زندگی، تاج پوشش تنوع و تشابه گونه‌ای مورد مطالعه قرار گرفت. پیچک‌صحرائی (<em>Convolvulus arvensis</em>L.)، ازمک (<em>Cardaria draba (L.) Desv.</em>)، تلخ­بیان (<em>Sophora alopecuroides </em>L<em>.</em>)، تلخه (<em>Acroptilon repens </em>(L.) DC.)، شنگ (<em>Tragopogon graminifolius </em>DC<em>.</em>)، فرفیون (<em>Euphorbia helioscopia</em> L.)، سوزان چوپانی غده­دار(<em>Geranium tuberosum </em>L<em>.</em>) و غازیاغی (<em>Falcaria vulgaris</em> Bernh<em>.</em>) فراوانی بالایی را در بین علف­های­هرز نشان ­دادند. همچنین تنوع، یکنواختی و غالبیت گونه­ها از طریق شاخص‌ جمعیتی شانون- وینر، و تشابه و تفاوت مناطق مختلف نیز از نظر تنوع گونه‌ای با استفاده از شاخص‌های سورنسون و جاکارد بررسی گردید. در بین مناطق مورد مطالعه، خداجو و خرمازرد به ترتیب با 44 و 28 گونه علف‌هرز بیشترین و کمترین غنای گونه‌ای را داشتند، درحالی­که از نظر شاخص تنوع شانون- وینر برابر بودند. شنگ (<em>Tragopogon graminifolius </em>DC.)، پیچک‌صحرائی (<em>Convolvulus arvensis</em>L.) و بی­تی­راخ (<em>Galium tricornutum </em>Dandy<em>.</em>) به­ترتیب با شاخص غالبیت نسبی معادل 82/38، 92/32 و 39/28 از علف‌های‌هرز غالب مزارع نخود شهرستان مراغه بودند.</strong>