مطالعۀ تطبیقی تکالیف شهروندی مندرج در اعلامیۀ جهانی حقوق بشر و قانون اساسی افغانستان

Abstract

ازآنجایی که تحقق کامل حقوق شهروندی و برخورداری از آزادی‌ها بدون پیش‌بینی و رعایت تکالیف شهروندی امکان‌پذیر نیست، در اعلامیۀ جهانی حقوق بشر و قانون اساسی افغانستان افزون بر پیش‌بینی حقوق و آزادی‌ها، به تکالیف شهروندی نیز توجه شده است. با توجه به اینکه اعلامیۀ جهانی حقوق بشر ناشی از دیدگاه خاص یک کشور نبوده است که با درنظر داشتن استقلال، تمامیت ارضی، نظم و امنیت ملی، اهداف و منافع ملی خود برای شهروندان تعیین تکلیف نماید، این اعلامیه تعیین تکالیف و محدودیت‌های افراد را به جامعه‌ای واگذار نموده است که این افراد متعلق به آن بوده، رشد کامل و آزاد شخصیت آن‌ها را فراهم می‌آورد. با توجه به این امر دولت افغانستان با درنظر گرفتن استقلال، تمامیت ارضی، نظم عمومی و امنیت ملی، اهداف و منافع ملی خود تکالیفی را برای شهروندان خود در قانون اساسی پیش‌بینی نموده است. به دلیل اینکه هدف از تدوین اعلامیۀ جهانی حقوق بشر عمدتاً شناسایی حقوق و آزادی‌های فردی بوده است، دولت افغانستان مانند سایر دولت‌ها بیشتر برای درج این حقوق و آزادی‌ها در قانون اساسی و سایر قوانین خود از این اعلامیه تأثیر پذیرفته و ازآنجایی که اعلامیۀ یادشده در مقام احصای تکالیف بشری نبوده، تعیین تکالیف افراد را برعهدۀ جامعۀ مربوطه گذارده است. بنابراین، دولت افغانستان از این نظر از این اعلامیه تأثیر زیادی نپذیرفته و برای تعیین تکالیف اتباع خود، به مقتضیات امنیتی، نظم عمومی، اخلاق عمومی، بنیۀ اقتصادی و اوضاع و احوال حاکم بر جامعه متوسل شده است. روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله توصیفی- تحلیلی بوده و هدف از نگارش آن بررسی تکالیف شهروندی مندرج در اعلامیۀ جهانی حقوق بشر و قانون اساسی افغانستان است. تاکنون هیچ اثری به ارزیابی موضوع این مقاله نپرداخته است؛ بنابراین، این تحقیق کاملاً جدید است.