یک مدل تلفیقی جامع برای محاسبه و مدیریت نشت در شبکه‌های توزیع آب شهری

Abstract

نشت در شبکه‌های توزیع آب شهری، عامل اتلاف آب و خسار‌ت‌های اقتصادی زیادی است. در این مقاله با استفاده از قابلیت‌های مدل تحلیل هیدرولیکی Epanet2.10، روش جدیدی در محاسبه میزان نشت گره ها و لوله‌ها در شبکه‌های توزیع آب شهری ارائه شده است. در این روش با اندازه‌گیری جریان حداقل شبانه در یک منطقه، نشت کلی شبکه بر اساس استانداردهای انجمن بین المللی آب(IWA) 1 مشخص می‌شود. سپس با تقسیم مصرف هر گره به دو بخش مصارف غیر وابسته و وابسته به فشار (نشت) و شبیه‌سازی هیدرولیکی شبکه به وسیله مدل تحلیل هیدرولیکی Epanet 2.10، مقدار نشت کل شبکه با توجه به میزان فشار گرهی، در هر گره توزیع و سپس نشت مربوط به هر لوله محاسبه می‌شود. آنگاه با استفاده از نرم‌افزار تهیه شده به بررسی اثرات مدیریت نشت در شبکه پرداخته شده و در نهایت شاخص‌های نشت تعیین می‌شود. در ادامه با استفاده از نتایج به دست آمده در یکی از پایلوت های آب به حساب نیامده کشور (واقع در استان ایلام)، قابلیت‌های مدل ارائه شده ارزیابی شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد با ترکیب نرم‌افزار تهیه شده و مدل‌های تحلیل هیدرولیکی می‌توان به درستی نسبت به شبیه سازی سیستم و برآورد دقیق پارامترهای هیدرولیکی شبکه اقدام و میزان نشت در هر گره و لوله را به طور واقعی مدل‌سازی و کالیبره کرد. همچنین می-توان نتیجه گرفت که استفاده از شاخص‌های عملکرد نقش بسیار مهمی در زمینه مدیریت نشت و تعیین اولویت های مبارزه با تلفات آب ومؤلفه‌های آن داشته و می‌تواند باعث جهت دهی مناسب در صرف هزینه محدود شرکت‌های آب و فاضلاب در این امر شود. از طرفی این شاخص‌ها میزان موفقیت اقدامات کنترل نشت را در شبکه مورد بررسی مشخص می‌کنند که شاخص نشت زیر ساخت (ILI) که بیشترین میزان فاکتور های مؤثر بر نشت را در خود جای داده است به عنوان کامل‌ترین و دقیق ترین شاخص عملکرد نشت در اولویت قرار دارد.