جستاری در کاربرد دفترچۀ فرایند به عنوان ابزاری کمک آموزشی در کارگاه طراحی معماری

Abstract

دفترچۀ فرآیند به عنوان یک ابزار کمک آموزشی در کارگاه طراحی معماری، نشان‌دهندۀ مسیر اندیشه و نیز اقدامات انجام شدۀ دانشجو در روند انجام پروژۀ طراحی و حاوی دست نگاره ها، نمودارها، و یادداشت‌های وی است. مقالۀ حاضر گزارشگر پژوهشی است که با هدف ارزیابی میزان اثربخشی دفترچۀ فرایند و راهیابی ارتقاء تأثیر آن در فرایند آموزش طراحی معماری انجام شده است. مقاله، پس از برشمردن پشتوانه‌های نظری دفترچۀ فرایند، در پرتو دو مفهوم "بار شناختی" و " طرحوارۀ ذهنی‌" در روانشناسی آموزش، مستندات کاربرد دفترچه را در کارگاه طرح یک کارشناسی معماری مورد تحلیل قرار می دهد. جامعۀ مورد پیمایش، سه دوره از دانشجویان طرح یک دانشگاه فردوسی بودند و بازخورد آنان از طریق دو پرسشنامۀ باز و بسته گردآوری و بعنوان دادۀ پژوهشی مورد استفاده قرار گرفت. <br /> نتایج نشان می دهد، اثربخشی آموزشی دفترچۀ فرایند به عنوان یک ابزار کمکی مفید، به رغم برخی کاستی‌ها، کاملا پذیرفتنی است. علاوه بر آن، در جمع بندی نهائی، راهکارهایی نیز برای تقویت فواید دفترچه و رفع کاستی های آن پیشنهاد می شود. راهکارهای پیشنهادی معطوف به آن هستند که دفترچۀ فرآیند نقش مؤثرتری در کاهش بار شناختی دانشجو و نیز تقویت توان تولید و تعمیق طرحواره های ذهنی او داشته باشد.