سیر تحول ویژگی‌های نقوش ظروف سفالین تمدن حصار

Abstract

هنر ایران در سیر تاریخی خود از ویژگی‌های بی‌شماری برخوردار بوده است. حال در این پژوهش سعی شده با استناد به نقوش ظروف سفالین تمدن حصار به بررسی ویژگی‌های بصری نقوش به لحاظ ترکیب‌بندی در هنر سفال پیش از تاریخ ایران، پرداخته شود. دلیل انتخاب تمدن حصار، اهمیت سفال آن در بررسی روند عمومی سفال پیش از تاریخ ایران و همچنین در دسترس بودن گزارش حفاری و طبقه‌بندی منظم دوره‌های تمدنی آن است. لذا برای دستیابی به سیر تحول ویژگی‌های نقوش از تحلیل بصری استفاده می‌شود و نقش ظروف به واسطه شماری از ویژگی‌های بصری، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. پس از طی فرایند تحلیل و جمع‌بندی، نتایج حاصله نشان داد که در طی سه دوره تمدنی حصار، بعضی ویژگی‌های بصری ظروف نظیر پیوستگی نقوش، فضای پر و خالی، کادر و ترکیب‌بندی، یکسان بوده و تغییر نکرده، و ویژگی‌های دیگر نظیر نقش یکتا یا تکراری، ریتم و کیفیت خطوط، تغییر یافته‌اند. بنابراین سیر تحول ویژگی‌های نقوش در طول حدود 2500 سال، در چهار مورد ثابت و در سه مورد متغیر است؛ که این خود متضمن روند کند تحول ویژگی‌های بصری سفالینه‌های منقوش است و همچنین گویای صفت پایداری در هنر نقاشی روی سفال پیش از تاریخ در منطقه حصار می‌باشد.