شیعه و مسئله مشروعیت بین نظریه و نص

Abstract

مشروعیت توجیهی از حکومت و حاکمیت است درباره مشروعیت به طور کلی دو دیدگاه کلان وجود دارد : الف) نظریه مشروعیت غایی که معطوف به غایت و هدف دولت است و ب) نظریه مشروعیت فاعلی یا قرار دادی که بر خاستگاه و شکل دولت نظردارد. اندیشه نخست سلطه بلامنازعی بر ذهن مسلمانان از بر آمدن تمدن اسلامی دوره میانه تا شکل گیری تجدد گرایی اسلامی داشته است اما دیدگاه دوم (نظریه مشروعیت فاعلی) غالبا چنین تصور می شد که نسبتی قابل توجه با منابع یا نصوص اسلام شیعی ندارد این نوشته ضمن بررسی انتقادی ادعای فوق بر رابطه نصوص شیعه – بویژه آثار و اعمال امام علی (ع) و نظریه مشروعیت فاعلی / قرار دادی تاکید نموده و این فرضیه اخیر را بسط داده است.