مطالعۀ تطبیقی شبه اسناد تجاری

Abstract

<em> </em> تحولاتِ دنیای تجاری اوراقی را خلق کرده که اگرچه ماهیت آن‌ها متفاوت با اسناد تجاری است، عرف تجاری وصف تجریدی بودن را به‌طور ناقص در خصوص آن‌ها به‌رسمیت شناخته است. اوراق بهادار در دو مرحلۀ زمانیِ متفاوت تغییر ماهیت داده است؛ در مرحلۀ صدور حق دینی و در مرحلۀ نقل‌و‌انتقال حق عینی و تابع مقررات حاکم بر آن هستند، اما هرجا به تدبیر مقررات خاص نیاز باشد، باید برای آن‌ها این مقررات را پیش‌بینی کرد. نتیجه آنکه تحلیل معاملات این اوراق در هردو سیستم حقوقی رومی-ژرمنی و کامن‌لا در مرحلۀ صدور براساس عقد حواله، و در مرحلۀ جریان آن‌ها در اقتصاد در حقوق کامن‌لا براساس قاعدۀ استاپل و در سیستم رومی-ژرمنی براساس قاعدۀ «ظهور» صورت می‌گیرد. در حقوق ایران به شیوۀ تحلیلی-منطقی و با استفاده از «قاعدۀ منع انکار بعد از اقرار» سعی در توجیه مقررات حاکم بر معاملات این اوراق شده است.