جایگاه منافع در قاعده ی امانت

Abstract

تقسیم ید به امانی و ضمانی تمهیدی است که از سوی مقنن برای تعیین میزان مسئولیت متصرف مال غیر اندیشیده شده است. تحقق ید ضمانی موجب می شود متصرف ضامن عین و منافع مال گردد. اما بر خلاف تصور رایج مراد از عدم ضمان امین عدم ضمان نسبت به تلف و نقص قهری عین است و ضمان وی نسبت به منافع بر اساس تراضی مبنای تسلیم مال معلوم می شود. در فرضی نیز که بر اثر تعدی یا تفریط ید امین به ید ضمانی مبدل می شود، بر خلاف سایر موارد ضمان ید، متصرف تنها نسبت به تلف عین ضامن است و به دلیل تراضی پیشین طرفین در باب منافع، دلیل ید در خصوص منافع با مانع روبرو است و کماکان تراضی مبنای تسلیم مال، داور طرفین در باب منافع خواهد بود.