نوعثمانی‌گری در سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه

Abstract

این مقاله بر آن است با احصا اصول نوعثمانی‌گری بر مبنای قرائت حزب عدالت و توسعه از آن و با تکیه بر متغیرهای ریشه‌ای، ارتباط مستقیم آن اصول را با مبانی نظری و اعتقادی این حزب نشان دهد. به همین جهت سه اصل محوریت ترکیه، مرزهای هویتی بین‌المللی و هویت شرقی-ارزش‌های غربی مورد شناسایی و ارتباط آنها با گروه‌های اجتماعی‌ای که حزب از میان آنها برخاسته است مورد بررسی قرار گرفته است. این امر موجب گردیده این سه اصل به عنوان اصول پایدار نوعثمانی‌گری حزب عدالت و توسعه مطرح شوند و از سیاست‌هایی که ریشه متغیرهای روشی دارند و بر اساس شرایط زمانی و مکانی دچار تغییر می‌شوند، جدا گردند. همچنین با تکیه بر متغیرهای ریشه‌ای تعاریف حزب از اسلام‌گرایی، میزان تاثیرپذیری آن از کمالیسم و گذشته نوعثمانی‌گری مشخص گردیده است. بر اساس یافته‌های این مقاله متوجه می‌شویم که حزب عدالت و توسعه در عرصه سیاست خارجی خود دچار تناقض نیست بلکه به سبب عدم رجوع به تعاریف حزب و رهبران آن از نگرش و شیوه عمل خود در عرصه سیاست خارجی، بینشی متفاوت از بیان آنها بر رفتار آنها از سوی برخی منتقدین حاکم شده بود.