بهینه سازی مکانی با به‌کارگیری برنامه ریزی آرمانی، نظریة بازی‌ها و GIS

Abstract

پژوهش حاضر با هدف بیان راهکارهایی برای بهینه‌سازی کاربری‌ها در فرایند آمایش سرزمین با به‌کارگیری برنامه‌ریزی خطی چندهدفه و حل تعارضات ایجادشده در فرایند آمایش سرزمین با نظریة بازی‌ها، در شهرستان‌های گرگان و کردکوی انجام گرفت. برای 7 کاربری کلان منطقة مورد مطالعه، ارزیابی توان چندمتغیره انجام گرفت. سپس، فرایند MOLA، برای بهینه‌سازی اولیه اجرا شد. در بخش آمایش سرزمین ثانویه، بهینه‌سازی کاربری‌ها با روش برنامه‌ریزی خطی چندهدفه وارد فاز جدیدی از طریق توجه به نیازهای محیط‌زیستی و اقتصادی-اجتماعی شد. پارامترهای محیط‌زیستی نظیر کاهش رواناب، آلودگی غیرنقطه‌ای نیتروژن و فرسایش خاک به‌ترتیب، از مدل L-THIA و مدل RUSLE تهیه شدند. در ادامة کار، برای نهایی‌سازی مدل برنامه‌ریزی خطی چندهدفه، محدودیت‌های این مدل طراحی شد. به‌دلیل نیازهای متفاوت ذی‌نفعان محیط‌زیستی و اقتصادی- اجتماعی، دو گروه محدودیت طراحی شد که سبب ایجاد تعارض در ادامة روند اجرای آمایش سرزمین شد. در فاز سوم آمایش سرزمین نظریة بازی‌ها برای حل تعارض ایجادشده به‌کارگرفته شد. بازیکنان محیط‌زیستی و بازیکنان اقتصادی- اجتماعی در سه تکرار بازی کردند. در نهایت، بازیکنان محیط‌زیستی برنده، و آمایش سرزمین با محدودیت‌های محیط‌زیستی‌ها به کار خود ادامه داد. نتایج نشان‌دهندة تغییراتی در سطح کاربری‌ها است، به نحوی ‌که بین گروه‌های ذی‌نفع تعادل ایجاد شده است.