سنجش کیفیت محیط زیست شهری با به‌کارگیری مدل شاخص ترکیبی (مورد مطالعه: کلان‌شهر تهران)

Abstract

نگرانی‌هایی از مناسب‌نبودن کیفیت محیط زیست اغلب شهرهای ایران وجود دارد. در این پژوهش شاخص‌های بهینة محیط زیست شهری در کلان‌شهر تهران شناسایی، و ضریب اهمیت هر یک از عوامل کمّی‌سازی‌شده و تأثیر مهم‌ترین معیارهای منتخب در ارزشیابی کیفیت محیط زیست شهری مطالعه شده است. این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات میدانی و مدل‌سازی است. شاخص‌ها و پارامترهای مهم با به‌کارگیری روش AHP گروهی و نرم‌افزار EC شناسایی و اولویت‌بندی شد. سپس، با توجه به معیارهای بومی‌شده و شرایط کلان‌شهر تهران، مدلی ترسیم شد که بر اساس آن، ارزیابی کمی و کیفی محیط زیست شهری کلان‌شهر تهران با ‌فن تحلیل عاملی در نرم‌افزار SPSS انجام گرفت. نتایج نشان داد مناطق شهری 2، 1 و 3 با امتیازهای 86_/3، 80_/3 و 65_/3، بالاترین رتبه‌ها و مناطق 10، 17 و 9 با امتیاز‌های 09_/0، 04_/0 و 01_/0 کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده‌اند. با توجه به نتایج، مناطق تهران از نظر شرایط زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در شرایط ناهمگون و ناموزونی قرار دارند.