اثر درمان جراحی جراحات رکتوواژینا بر روی باروری گاو شیری

Abstract

اطلاعات مربوط به 147 راس گاو مبتلا به پارگیهای درجه سه رکتوواژینا، پنوموواژینا، اوروواژینا و فیستول رکتوواژینا که در اینجا کلاً تحت عنوان جراحات رکتوواژینا نامیده شده اند در یک گاوداری شیری دارای 1420 راس گاو شیری بین سالهای 1372 تا 1375 مورد بررسی قرار گرفت و مشخصات هر عارضه و نتایج باروری پس از درمان مشخص شد. از این تعداد 97 مورد ( 66 درصد ) آن مربوط به زایش اول بودند و 81 مورد ( 1/55 درصد ) مبتلا به پنوموواژینا، 27 مورد ( 4/18 درصد ) مبتلا به پارگی درجه سه رکتوواژینا، 5 مورد ( 4/3 درصد ) مبتلا به فیستول رکتوواژینا، 22 مورد ( 15 درصد ) مبتلا به اوروواژینا و 12 مورد ( 2/8 درصد ) مبتلا به ترکیبی از دو یا سه عارضه بودند.تعداد 13 راس گاو در زایمان بعدی مجدداً دچار همان عارضه شدند و 5 راس جراحاتی از انواع دیگر نشان دادند. این چهار عارضه همره با واژینیت، سرویسیت بوده و متعاقب آنها عوارضی مانند اندومتریت، متریت و گاهی چسبندگی تخمدان مشاهده شد که مسبب کاهش باروری هستند. از تعداد147 راس گاو جراحت دیده 87 مورد مربوط به زایش اول که فاقد جفت ماندگی بودند برای انجام مطالعه شدند. از این 87 مورد 73 مورد تحت عمل جراحی قرار گرفتند که 61 مورد آن ( 6/83 درصد ) آبستن شدند. از تعداد 14 مورد جراحی نشده نیز 11 مورد ( 6/78 درصد ) آبستن شدند. در گاوهای عمل شده ای که در جراحی آنان تاخیر شده بود درصد آبستنی کاهش یافت به طوری که در روزهای 1 تا 45، 46 تا 90، 91 تا 120 و بهد از 121 پس از زایش به ترتیب 5/85، 4/82، 75 و 7/73 درصد آبستنی مشاهده شد. این مطالعه نشان داد که جراحات رکتوواژینا بر روی باروری گاو تاثیر منفی می گذارند به طوری که در مقایسه گاوهای جراحت دیده و گاوهای جراحت ندیده، فاصله زایش تا اولین تلقیح، Days open و فاصله دو زایش در گاوهای جراحت دیده افزایش یافت ( 05/0 > P ) و تعداد تلقیح به ازای آبستنی و میزان حذف در این گاوها افزایش و میزان آبستنی کاهش یافت. در این مطالعه تجزیه و تحلیلها در زایش اول انجام شد. انجام جراحی بخصوص قبل از روز چهل و پنجم پس از زایش بهتر از انجام ندادن جراحی بود به طوری که در گاوهایی که قبل از روز چهل و پنجم پس از زایش جراحی شده بودند در مقایسه با گاوهایی که بعد از روز چهل و پنجم جراحی شده بودند، فاصله زایمان تا اولین تلقیح ( 7/99 در مقابل 8/142 روز ) و فاصله دو زایش ( 428 در مقابل 9/495 روز ) کمتر بود ( 05/0 > P ) و تعداد تلقیح به ازای آبستنی ( 06/3 در مقابل 27/3 تلقیح )، میزان آبستنی ( 7/32 در مقابل 6/30 درصد ) و درصد حذف ( 15 در مقابل 17 درصد ) بهتر بود. گاوهای جراحی شده قبل از روز چهل و پنجم پس از زایش در مقایسه با گاوهای جراحی نشده میزان آبستننی ( 7/32 در مقابل 6/30 درصد )، تعداد تلقیح به ازای آبستنی ( 06/3 در مقابل 27/3 تلقیح ) و میزان حذف ( 15 در مقابل 4/21 درصد ) بهتری داشتند. در مجموع گاوهای جراحی شده در مقایسه با گاوهای جراحی نشده Days open ( 6/228 در مقابل 5/164 روز )، فاصله زایش تا اولین تلقیح ( 1/131 در مقابل 4/93 روز ) و فصله دو زایش ( 8/476 در مقابل 9/407 روز ) بیشتری داشتند که علت آن احتمالاً تاخیر در زمان جراحی بود ولی تعداد تلقیح به ازای آبستنی ( 20/3 در مقابل 27/3 تلقیح ) و میزان آبستنی ( 3/31 در مقابل 6/30 درصد ) و میزان حذف ( 4/16 در مقابل 4/21 درصد ) گروه جراحی شده بهتر بود. اختلافات تولید شیر 305 روز نیز در گروه جراحی شده و جراحی نشده و گروه نرمال معنی دار نبود. نتیجه اینکه به منظور پیشگیری از بروز زیانهای ناشی از جراحات رکتوواژینا در گله های شیری در مرحله اول، پیشگری از بروز این جراحات و در مرحله بعد انجام جراحی به موقع ( ترجیحاً قبل از روز چهل و پنجم پس از زایش ) به عنوان راه حل اقتصادی پیشنهاد می شود، زیرا در صورت تاخیر در عمل جراحی یا عدم انجام عمل جراحی باروری دام به طور چشمیگیری کاهش می یابد.