سنجش رابطۀ مشارکت در فعالیت‎های گردشگری با بهزیستی ذهنی زنان روستایی (مطالعۀ موردی: منطقۀ اورامان)

Abstract

امروزه برای تحقق محیطی بانشاط در روستاها و دستیابی به بهزیستی ذهنی زنان روستایی، که به دلایل اجتماعی و اقتصادی در انزوا قرار گرفته‏اند، با توجه به وجود فقر و بیکاری گسترده در روستاها و ضرورت رفع آن‌ها به منظور تحقق محیطی بانشاط، بر بهره‏گیری از پتانسیل‏های روستاها جهت رونق اقتصادی و حضور زنان در آن‌ها تأکید می‌شود. در این میان، از گردشگری روستایی،‌ به دلیل ماهیت مشاغل و درآمد مناسبی که برای زنان دارد، استقبال شده و برنامه‏ریزی‌هایی برای آن اتخاذ شده است. یکی از مناطق روستایی کشور، منطقۀ اورامان در شهرستان سروآباد است که حضور زنان در عرصۀ گردشگری پررنگ است. بنابراین، در پژوهش کاربردی حاضر، که با روش توصیفی‌ـ تحلیلی انجام گرفته ‏است، تأثیر حضور زنان روستایی در فعالیت‏های گردشگری بر بهزیستی ذهنی‏شان بررسی شد. به دنبال توزیع پرسش‌نامه در میان 90 نفر از زنان روستایی، روستاهای هدف گردشگری که به روش نمونه‏گیری هدفمند انتخاب شدند و تجزیه و تحلیل داده‏های حاصله با استفاده از آزمون‏های استنباطی (T تک‌نمونه‌ای، خی دو، رتبه‏ای فریدمن و کای دو توافقی) این نتیجه حامل آمد که حضور زنان در فعالیت‏های گردشگری در سطح معنا‏داری 001_/0 و با میانگین محاسبه‌شدۀ برابر 47_/3، موجب افزایش و بهبود بهزیستی ذهنی زنان روستایی شده‏ است. در میان شاخص‏های بررسی‌شده نیز، شاخص‏های شناختی بهزیستی ذهنی با میانگین برابر 55_/3 و در میان متغیرهای بررسی‌شده، به ترتیب رضایت از محیط روستا و وابستگی به آن و کاهش احساس فقر و رضایت از زندگی، دارای بیشترین بهبود وضعیت و اثرپذیری از حضور زنان در فعالیت‏های گردشگری بوده‌اند. همچنین، یافته‏ها نشان دادند که بین میزان رضایت از توسعه و وابستگی درآمدی به فعالیت‏های گردشگری و میزان بهزیستی ذهنی زنان روستایی مورد بررسی، ارتباط معنا‏دار، مثبت و مستقیمی وجود دارد.