بازنمایی زنان در روزنامه‌های سراسری (روزنامه‌های کیهان، ایران و شرق)

Abstract

زنان، به‌عنوان نیمی از جوامع انسانی، ظهور و بروز برجسته‌ای را در عرصه‌های مختلف زندگی اجتماعی عهده‌دارند و تحلیل و بررسی محتوایی رسانه‌ها در چگونگی بازنمایی زنان یک جامعه بی‌گمان ضروری به نظر می‌رسد. در این تحقیق، از دو روش تحلیل محتوا و نشانه‌شناسی استفاده شده است. در روش تحلیل محتوا، با انتخاب یک هفتة آماری، از شش ماهة اول سال 1393، اخبار و مطالب چاپ‌شده در سه روزنامة <em>کیهان</em>، <em>ایران </em>و <em>شرق</em>، تحلیل محتوا شد. سپس با روش نشانه‌شناسی تصاویرِ چاپ‌شده از زنان در روزنامه‌های مذکور تحلیل شد. نتایج بررسی نشان می‌دهد روزنامة <em>ایران </em>در تعداد مطالب بیش از دیگر روزنامه‌ها به موضوع زنان پرداخته است و سپس روزنامة <em>شرق </em>و <em>کیهان</em> قرار داشته‌اند. اختلاف تعداد مطالب روزنامة <em>ایران </em>حدود یک و نیم برابر روزنامة <em>شرق </em>و مطالب روزنامة <em>شرق </em>دو برابر روزنامة <em>کیهان</em> بوده است. روزنامة <em>ایران </em>در تیترهای صفحة اول و نیز تعداد عکس‌های چاپ‌شده از زنان جایگاه بهتری از دو روزنامه دیگر دارد. در بخش نشانه‌شناسی عکس‌های چاپ‌شده از زنان نیز مشخص شد که بازنمایی زنان ایرانی در مقایسه با زنان خارجی مطلوب نیست و در روزنامة <em>ایران</em>،به‌خصوص در صفحة اول، انعکاس زنان خارجی به لحاظ نشانه‌شناختی، بهتر از زنان ایرانی بوده است و حتی در تصاویر داخلی نیز نمونه‌ای برای این مدعا وجود دارد. البته رویکرد روزنامة <em>شرق </em>را می‌توان بینابینی دانست و با وجود انعکاس زنان خارجی به بهترین وجه، زنان ایرانی نیز فراموش نشده‌اند و نوع مواجهة روزنامة <em>شرق </em>در بخش تصاویر با زنان ایرانی بهتر از دو روزنامة دیگر بوده است. روزنامة <em>کیهان</em> نیز کمترین توجه را به تصاویر زنان، چه ایرانی و چه خارجی، در صفحة اول داشته است.