اثر عمق نصب لوله‌های قطره‌چکان‌دار و مقدار زئولیت بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت

Abstract

استفاده از روش آبیاری قطره‌ای زیرسطحی و کابرد مواد جاذب رطوبت مانند زئولیت سبب افزایش ماندگاری آب در خاک می‌شود. به همین دلیل بر عملکرد و بهره‌وری آب گیاهان زراعی می‌تواند موثر باشد. به منظور ارزیابی مطالعه همزمان اثر عمق لوله‌های آبده و کاربرد زئولیت بر محصول ذرت، تحقیقی در دو فصل زراعی: کشت اول در اسفند 1395 تا اواسط تیر ماه 1396 (T1) و کشت دوم از اواسط تیر ماه 1396 تا اواخر آبان ماه 1396 (T2) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و به صورت بلوک‌های خرد شده نواری انجام شد. در این تحقیق دو تیمار مقدار زئولیت در سه سطح (صفر:Z0، پنج: Z1 و ده: Z2 درصد) و کارگذاری لوله‌های قطره‌چکان‌دار در سه عمق (10: D1، 20: D2 و 30: D3 سانتی‌متر) و با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که عمق نصب لوله‌های قطره‌چکان‌دار بر زیست‌توده، درصد نیتروژن و درصد پروتئین دانه و مقدار زئولیت بر عملکرد دانه، زیست‌توده، درصد نیتروژن و درصد پروتئین دانه اثر معنی‌داری داشتند (P-Value≤0.05). اثر متقابل مقدار زئولیت و عمق نصب لوله بر شاخص سطح برگ، درصد نیتروژن دانه و درصد پروتئین دانه اثر معنی‌داری داشتند (P-Value≤0.05). بیشترین عملکرد دانه و بالاترین بهره‌وری آب در ترکیب تیماری D3Z3 و بیشترین مقدار زیست‌توده در تیمارهای D2Z3 و D3Z3 مشاهده شد. برهمکنش کلیه تیمارها نشان داد که تیمارهای T1D3Z2، T1D3Z3 و T2D3Z3 بیشترین عملکرد دانه و تیمارهای T1D2Z3 و T2D2Z3 بیشترین زیست‌توده را داشتند. بیشترین درصد پروتئین در تیمار D2Z3 و بیشترین درصد نیتروژن در تیمارهای D2Z3 و D3Z3 به دست آمد. با جمع‌بندی نتایج، تیمار D3Z3 به عنوان مناسب‌ترین تیمار از نظر عملکرد دانه، بهره‌وری آب، زیست‌توده و کیفیت دانه به دست آمد. به همین دلیل کارگذاری لوله‌های قطره‌چکان‌دار در عمق 30 سانتی‌متر و کاربرد زئولیت در مقدار 10 درصد برای کشت ذرت در شرایط استان خوزستان پیشنهاد می‌شود.