انتخاب سیستم مناسب آبیاری تحت فشار با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره (مطالعة موردی: شبکة آبیاری جامیشان)

Abstract

با توجه به تنوع سیستم‌های آبیاری تحت فشار، موضوع انتخاب مناسب‌ترین سیستم برای هر منطقه یکی از موضوعات مهم است. سیستم(های) مناسب را می‌توان با توجه به عوامل متعددی نظیر توپوگرافی، خصوصیات خاک، شرایط اقلیمی، نوع محصول، کمیت و کیفیت منبع آب، کارگر مورد نیاز، مهارت کشاورزان، شرایط اقتصادی و زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی در هر منطقه تعیین کرد. هدف از این تحقیق رتبه‌بندی سیستم‌های آبیاری تحت فشار در سطح 6000 هکتار از اراضی منطقة دینور واقع در شهرستان صحنه، استان کرمانشاه است. برای رتبه‌بندی از روش تحلیل سلسله‌مراتبی استفاده شد. فاکتورهای مؤثر بر انتخاب سیستم به دو دستة فیزیکی و اقتصادی- اجتماعی تقسیم و برای هر دسته، شاخص‌های مرتبط تعریف شد. امتیاز هر کدام از شاخص‌ها بین 3- تا 3+ مشخص شد. با توجه به تغییرات مکانی برخی عوامل، امتیاز هر شاخص برای هر بخش از منطقه و در محیط GIS تعیین شد. وزن شاخص‌ها بر اساس اهمیت آن و مطالعات پیشین تعیین شد. در نهایت، امتیاز کلی هر سیستم با مجموع وزنی شاخص‌ها تعیین گردید. تنها سیستم قابل‌استفاده برای مناطق با شیب بالای 20 درصد، سیستم آبیاری موضعی است. برای مناطق با شیب کمتر از 20 درصد سیستم کلاسیک نیمه‌متحرک بهترین سیستم و سیستم کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک در اولویت دوم است.