ارزیابی توابع کاهش جذب آب گوجه‌‌فرنگی (Solanum lycopersicum) در شرایط تنش هم‌زمان کم‌آبی و شوری

Abstract

واکنش گیاهان به تنش هم‌زمان شوری و کم‌آبی و نقش هر یک از آن‌ها در کاهش جذب آب با مدل‌های ریاضی متعددی بیان می‌شود. مدل‌های جذب آب در شرایط تنش هم‌زمان به سه دستة جمع‌‌پذیر، ضرب‌‌پذیر و مدل‌های مفهومی تقسیم می‌شود. در این مطالعه، شش تابع کاهش جذب آب ماکروسکوپی ون گنوختن (جمع‌‌پذیر و ضرب‌‌پذیر)، دیرکسن و آگوستین، ون‌دام و همکاران، اسکگز و همکاران و همایی با استفاده از داده‌های گلخانه‌ای گیاه گوجه‌‌فرنگی (رقم رد استون) ارزیابی شد. آزمایش به‌صورت طرح فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با شش سطح شوری (1، 2، 4، 6، 8 و 10 دسی‌زیمنس بر متر) و چهار سطح کمی آب آبیاری (شامل 50، 75، 100 و 120 درصد نیاز آبی گیاه) و در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد در سطوح شوری کم، واکنش گیاه به تنش هم‌زمان شوری و کم‌آبی جمع‌‌پذیر بود و مدل جمع‌‌پذیر ون‌گنوختن به‌خوبی الگوی جذب آب را شبیه‌سازی می‌کند، در حالی که در سطوح شوری بالاتر از 4 دسی‌زیمنس بر متر مدل‌های ضرب‌‌پذیر برازش بهتری دارد و مدل اسکگز و همکاران و همایی بهترین برازش را با داده‌‌های گلخانه‌ای در گیاه گوجه‌فرنگی داشت.