مدیریت سطح آب زیرزمینی از طریق تلفیق آب سطحی و زیر‌سطحی با استفاده از مدل Modflow (مطالعۀ موردی دشت ارومیه)

Abstract

در سال‌های اخیر، منابع آب زیرزمینی دشت ارومیه تحت تنش شدید قرار گرفته است، به‌طوری‌که در بعضی مناطق به‌علت خشک شدن چاه‌های بهره‌برداری، برای دسترسی به آب اقدام به افزایش عمق چاه کرده‌اند. در بعضی مناطق، سطح آب زیرزمینی بالاست که در آینده ،زهدار شدن آن اراضی را در پی خواهد داشت. برای ساماندهی و سنجش واکنش منابع آب زیرزمینی دشت ارومیه در مقابل اعمال سناریو‌های مختلف مدیریتی و اجرایی از مدلسازی استفاده شد. مدل برای سال آبی 1388-1387 با 28 حلقه چاه مشاهداتی نماینده مورد سنجش و اعتبار‌سنجی قرار گرفت. مقایسۀ خطوط تراز بارهای هیدرولیکی محاسباتی حاصل از مدل با خطوط تراز بارهای مشاهداتی، بیانگر عملکرد خوب مدل با آبخوان طبیعی است. این موضوع موجب شد اعمال سناریوهای مختلف روی مدل مورد سنجش قرار گیرد. در این راستا، سناریو کاهش 25 درصدی پمپاژ و قطع پمپاژ در مناطق غربی دشت، به‌ترتیب موجب بالا آمدن سطح آب زیرزمینی به‌طور متوسط به اندازۀ 5/0 و 4 متر، و افزایش 25 و 50 درصدی پمپاژ در مناطق شرقی دشت، به‌ترتیب موجب افت سطح آب زیرزمینی به‌طور متوسط به‌مقدار1 و 5/3 متر شد.