آثار غیرمالی تدلیس در باروری‌های پزشکی

Abstract

باروری‌های پزشکی روش‌های تولید‌مثل مصنوعی است که در سالهای اخیر مورد استقبال زوج‌های بیشماری قرار گرفته است. در انواع این روش ها، امکان تحقق تدلیس وجود دارد که چالش‌های متعددی را به‌همراه خواهند داشت. برخی از این چالش‌ها در آثار غیرمالی همچون نسب، ولایت و حضانت رخ می‌دهد. ضرورت پرداختن به این موارد اینست‌که به‌دلیل فقدان راهکار قانونی مشخص و سکوت قانونگذار بحران‌های نوینی گریبانگیر روش‌های مزبور می‌شود و به‌جای حل مساله ناباروری زوج‌های جوان معضلات جدی‌تری به‌وجود-خواهد‌آمد. با بررسی‌های صورت‌گرفته به این نتیجه رسیدیم، نسب طفل به سبب تدلیس در باروری‌های پزشکی ازبین‌نمی‌رود و رابطه خونی برقرار می‌ماند؛ هرچند برخی صاحب‌نظران نسب را درصورت وقوع تدلیس نامشروع تلقی می‌نمایند. ولایت در صورت تدلیس در لقاح ناهمگون درصورتیکه از جانب اهداکنندگان باشد، مجدد به صاحب اسپرم بازمی‌گردد و در باروری‌های پزشکی همگون نیز تاثیری در ولایت قهری ندارد. همچنین درصورت وقوع تدلیس از جانب اهداکنندگان و عدم پذیرش طفل از جانب اهداشوندگان، حضانت او نیز برعهده اهداکنندگان قرار می‌گیرد. درصورتی‌که کادر درمان و یا مرکز درمانی مرتکب تدلیس شوند، هزینه حضانت طفل را می‌توان از مدلَّسین مطالبه نمود. همچنین در حقوق انگلستان تدلیس در باروری‌های پزشکی آثار غیرمالی متفاوتی را به‌همراه دارد. ولایت به معنای اخص کلمه در این کشور وجود‌ندارد. حضانت نیز درصورتی‌که اهداکنندگان و اهداشوندگان پذیرای طفل نباشند، برعهده نهادهای حمایتی دیگر قرار‌می‌گیرد و از این لحاظ از منافع طفل حمایت مطلوبی صورت‌گرفته است. نسب نیز مفهوم واقعی خود را در این کشور از دست‌داده‌است؛ زیرا رویکرد قانون در این کشور به سمت قراردادی بودن این مفهوم است.