اصول حاکم بر تفسیر قطعنامه‌های شورای امنیت

Abstract

تفسیر، اجرای قاعده را تسهیل می‌کند و زوایای پنهان معنا و قلمرو قاعده را تعیین می‌نماید. با توجه به طبع مبهم قطعنامه‌های شورای امنیت، تفسیر از اهمیت دو چندانی برخوردار می‌شود؛ زیرا به کارگیری زبان مبهم و دوپهلو در قطعنامه‌های شورای امنیت امری رایج و معمول است. علت این امر را می‌توان در فرایند تلاش برای جلب نظر سایر اعضای شورا دانست. بنابراین، زبان و بیان قطعنامه به نحوی به نگارش در می‌آید که بیش از آن که موضعی مشخص در قبال تدبیر یا اقدامی خاص را مد نظر داشته باشد، به حالت خنثی یا بدون تعیین جهتی خاص نگاشته ‌شود. این امر به نوبه خود می‌تواند منجر به سوءبرداشت و حتی سوءاستفاده برخی دولت‌های عضو ملل متحد در اجرای قطعنامه مزبور شود. به همین دلیل، تفسیر قطعنامه، نخستین گام برای اجرای آن تلقی می‌شود. در ادبیات فارسی و حتی غیرفارسی حقوق بین‌الملل توجه چندانی به موضوع تفسیر قطعنامه‌های شورای امنیت نشده است. در این نوشتار سعی می‌شود تا بر اساس دیدگاه دکترین و رویه قضایی به برخی اصول موجود و مطلوب حاکم بر قطعنامه‌های شورای امنیت پرداخته شود.