ترکیب اعضای هیات تحریریه نشریات به عنوان شاخصی از میان‌رشتگی:مطالعه موردی نشریات علوم اجتماعی و انسانی کشور

Abstract

<strong>هدف:</strong> اعضای هیئت تحریریه از جایگاه بسیار مهم و تأثیرگذاری در جوامع علمی برخوردارند. هدف از پژوهش حاضر مطالعۀ ترکیب و ماهیت میان‌رشته‌ای اعضای هیئت‌ تحریریۀ مجله‌های مصوّب وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری در گروه علوم انسانی و اجتماعی است.<br /> <strong>روش پژوهش:</strong> این پژوهش به‌صورت کاربردی و با استفاده از شاخص‌های علم‌سنجی انجام شده است. جامعه پژوهش از 518 مجله ایرانی در 18 حوزۀ موضوعیِ مختلفِ علوم انسانی و اجتماعی تشکیل شده است که اطلاعات مربوط به اعضای هیئت تحریریه آنها با مراجعه به وب‌سایت مجله‌ها قابل دسترسی و ملاحظه بود. همچنین داده‌های مربوط به شبکه استنادیِ مستقیمِ حوزه‌های موضوعی، از پایگاه وب علوم گردآوری شد.<br /> <strong>یافته‌ها:</strong> نتایج پژوهش نشان داد 2573 پژوهشگر در 5188 منصب عضویت هیئت تحریریه مجله‌ها حضور داشته‌اند (میانگین 10 عضو برای هر مجله). بیشترین میزان حضور اعضای هیئت تحریریه وابسته به مؤسسه‌های خارجی، مربوط به مجله‌های حوزه ادبیات و زبان‌ها (97/12%) است. به‌طورکلی پژوهشگرانی از 33 کشور دنیا در ترکیب هیئت تحریریۀ مجله‌های علوم انسانی کشور حضور دارند که بیشترین عضویت متعلق به کشورهای آمریکا، انگلستان و فرانسه است. از سوی دیگر، پژوهشگرانی از 157 مؤسسه خارجی و 148 مؤسسه داخلی در ترکیب هیئت تحریریه مجله‌های علوم انسانی کشور حضور دارند که پژوهشگران دانشگاه‌های تهران، علامه طباطبایی و آزاد اسلامی در این زمینه بیشترین سهم را دارند. بررسی مرتبۀ علمی اعضای هیئت تحریریۀ مجله‌ها نشان می‌دهد 64/10% مرتبه استادیاری، 45/43% مرتبه دانشیاری و 91/45% مرتبۀ استادی دارند. همچنین یافته‌ها بیانگر این است که 8/58% پژوهشگران تنها در هیئت تحریریه یک مجله عضویت داشته‌اند. بیشترین حضور اعضای هیئت تحریریه با تخصص‌هایی متفاوت از موضوع مجله‌ها، مربوط به مجله‌های حوزۀ کتابداری و آرشیو است. به‌بیان‌دیگر 4/37% اعضای هیئت تحریریه مجله‌های حوزه کتابداری و آرشیو دارای تخصص در رشته‌های دیگر هستند.<br /> <strong>نتیجه‌گیری:</strong> پژوهش حاضر نشان داد میان تنوع تخصصِ اعضای هیئت تحریریه مجله‌ها و ماهیت میان‌رشته‌ای آن حوزه، تناسب و رابطۀ آماریِ معناداری وجود ندارد.