بررسی تأثیر پلی¬پلوئیدی بر برخی ویژگیهای آناتومیکی و ترکیبات آنتی‌اکسیدانی گیاه لیموترش

Abstract

القای پلی­پلوئیدی در حالت تری­پلوئید منجر به تولید میوه‌های بی­دانه می­شود. تری­پلوئیدها حاصل ترکیب گیاهان دیپلویید و تتراپلویید هستند. تعداد بیش از حد دانه در میوه مرکبات سبب کاهش استقبال در بازار مصرف می­شود. گیاهان تتراپلوئید یک پیش نیاز مهم برای تولید انواع مرکبات تری­پلوئید بی­دانه هستند. به‌منظور تولید گیاهان تتراپلوئید در لیموترش از روش قطره چکان کلشی‌سین در غلظتهای 2/0، 6/0، 1 و 4/1 درصد بر روی مریستم انتهایی در مرحله دو برگ حقیقی استفاده شد. جهت تعیین سطوح پلوئیدی در گیاهان لیموترش از دو روش فلوسایتومتری و بررسی اندازه و تراکم روزنه استفاده شد. همچنین ویژگی­هایی نظیر ارتفاع، ضخامت برگ، میزان فنل و فلاونوئید کل بین گیاهان دیپلوئید و تتراپلوئید اندازه­گیری و مقایسه شدند. بالاترین بازدهی انگیزش پلوئیدی در گیاه لیموترش برابر 6/48 در غلظت 4/1 درصد کلشی‌سین بود. مقایسه تعداد روزنه­ها و کیسه­های ترشحی برگ نشان داد که تعداد آنها در برگ گیاهان تتراپلوئید نسبت به دیپلوئید کاهش یافته، درحالی‌که اندازه روزنه ها و کیسه ترشحی در گیاهان تتراپلوئید به طور معنی‌داری بزرگتر بود. دو برابر کروموزومها سبب افزایش ضخامت برگ، بافت نرده­ای و اسفنجی شد. در گیاه لیموترش افزایش سطح پلوئیدی تأثیر معنی‌داری در میزان فنل و فلاونوئید تام در گیاهان تتراپلوئید نسبت به گیاهان دیپلوئید نداشت.