بررسی جامعه شناختی خانه های دوم در ایران و بررسی پیامدهای آن (مطالعۀ موردی شهرستان فراهان) .اباذر اشتری مهرجردی ، حسین میرزایی سید احمد فیروزآبادی ، حسین ایمانی جاجرمی.

Abstract

<em>امروزه شهرهای بزرگ در نتیجۀ مهاجرت مشکلات زیادی دارند. در مقابل، امکانات برخی گروه‌ها و قشرها باعث شده آنها به دنبال فضایی برای گذران اوقات فراغت خود و خانواده باشند که از مسائل و مشکلات شهری به دور بوده و با ارزش‌های والدین خانواده نزدیک‌تر باشد. این تحرک به شکل‌گیری موج شهرنشینی دیگری در خارج از قلمرو شهرها و ایجاد خانه‌های دوم در روستاهای خوش آب‌وهوای نزدیک شهرهای بزرگ از جمله اراک منتج شده است. در این مطالعه از نظریات مهاجرت معکوس و سبک زندگی بهره برده‌ایم. در این مطالعه از قالب روشی آمیختۀ هسه بایبر بهره برده و روش کیفی اساس کار بوده و روش کمی در کنار آن استفاده شده است. جامعۀ آماری، بخش مرکزی شهرستان فراهان شامل 32 روستا که با تمام‌شماری به روش ترکیبی ارزیابی شدند.</em><br /> <em>نتایج مطالعه حاکی از آن است که خانه‌های دوم بیشتر در روستاهای فارس‌زبان گسترش یافته. مالکان ساکن قم و اراک (کمتر از50 درصد) تعطیلات آخر هفته و مناسبت‌ها درحالی‌که ساکنان تهران (بیش از 50 درصد) تنها در مناسبت‌ها مراجعه می‌کنند. لوازم موجود و چیدمان همۀ منازل ترکیبی از سنتی و مدرن است، تقریباً همۀ خانه‌ها در 5 تا 10 سال قبل ایجاد شده‌اند. حدود 10 درصد مالکان زن بوده، پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی اغلب آنها متوسط و بالا بوده، حدود دوسوم بیش از 50 سال سن دارند، 90 درصد دارای لیسانس و کمتر بودند. همۀ مالکان با ساکنان نسبت فامیلی داشتند، دوسوم اعلام کردند پوشش آنها بهتر از پوشش شهری آنها برای تمایز و نشان دادن تمکن مالی است. در برخی روستاها ایجاد خانه‌های دوم باعث بروز تشنج و اختلاف میان ساکنان شده و در برخی اثرات اجتماعی ـ فرهنگی مثبتی چون ایجاد اتحاد و همدلی و جلب مشارکت آنان در اقدامات روستا داشته است. تم‌های استخراج‌ شده شامل دستیابی به ارزش­ها و نیازهای فرامادی ــ بازگشت به هویت ــ نمایش یا اثبات منزلت بالا ــ احساس یا ابراز تمایز ــ مصرف بر مبنای مد و ذائقۀ همه‌چیزپسند بوده است.</em>