ترسیم حوزه هوشمندی رقابتی در آیینه نشریات فارسی: تحلیل علم سنجی

Abstract

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل محتوای مقاله­های علمی-پژوهشی منتشره در حوزه هوشمندی رقابتی است.<br /> روش‌شناسی: پژوهش حاضر با رویکرد ترکیبی و با روش تحلیل محتوای کمی و کیفی انجام شد. جامعه آماری اول این پژوهش، مقاله­های فارسی علمی- پژوهشی منتشره در حوزه هوشمندی رقابتی(72 عدد) است. به علت کوچکی جامعه، نمونه­گیری نشد. داده­های کمی از طریق سیاهه­وارسی محقق ساخته گردآوری شد. برای تعیین این­که مقاله­ها به چه موضوعاتی پرداخته­اند، نیاز به یک طرح استاندارد بود، پس با متخصصان هوشمندی رقابتی(جامعه دیگر پژوهش) پیرامون این که چه موضوعاتی در حوزه هوشمندی رقابتی دارای اهمیت هستند مصاحبه شد. نمونه­گیری از این جامعه هدفمند بوده و 10 نفر انتخاب گردیدند. مصاحبه از نوع نیمه ساختار یافته و الکترونیکی انجام شد. مقوله­های موضوعی مشخص و طرح موضوعی برای تفکیک مقاله­ها به دست آمد. این بخش به روش تحلیل محتوای کیفی انجام شد. پژوهشگران، مقاله­ها را بر اساس طرح موضوعی دسته­بندی کردند. برای تجزیه و تحلیل داده­ها در سطح آمار توصیفی از آماره­هایی نظیر فراوانی و درصد استفاده شد. <br /> یافته‌ها: میزان مقاله­ها سیر صعودی داشته و مردان تولیدات بیشتری (78.81 درصد) داشته­اند. مشارکت دو و سه پدیدآور رایج­تر (67.41درصد) و بیشتر نویسندگان استادیاران (22.31 درصد) و دارندگان مدرک دکتری (91.52 درصد) هستند. نشریه مدیریت بازرگانی و تحقیقات بازاریابی نوین (72.9درصد) دارای بیشترین مقاله­ هستند. رشته علمی غالب، مدیریت با گرایش بازرگانی (88.20 درصد) و مشارکت دانشگاه تهران بیشتر (44.19درصد) است. بیشترین استنادها در مقاله­های سال 1395 (655 مورد) است. بیشترین مطالعه بر روی شرکت­ها و سازمان­ها (8.90درصد) بوده، ابزار استفاده شده، پرسشنامه(94.81 درصد) و روش برگزیده برای پژوهش، کمی(50.87 درصد) است. بیشترین مقوله مورد توجه مفاهیم بنیادی(2.72 درصد) می­باشد.<br /> نتیجه‌گیری: نتایج حاکی است که اگر چه در چند ساله اخیر رشدی در حوزه ایجاد گردیده ولی با وجود میان رشته­ای بودن آن فقدان فعالیت بعضی از رشته­ها و متخصصان آنها مانند علم اطلاعات و دانش­شناسی، جامعه­شناسی و غیره قابل مشاهده است. همچنین، گسترش یکسان و یکنواختی در مقوله­های موضوعی صورت نگرفته است.