تحلیل وضعیت توسعه پایدار در مناطق شهری کلانشهرها (نمونه موردی: کلان شهر اصفهان)

Abstract

شهر اصفهان ازجمله شهرهایی است که در ناحیه خشک ایران قرار دارد و به­دلیل محدودیت‌های فراوان، مشکلاتی در زمینه شبکه حمل و نقل شهری، محیط زیست شهری، فضاهای فرهنگی دارد که با رشد جمعیت ابعاد گسترده­تری یافته و زمینه نابرابری و رقابت‌های ناسالم را جهت دسترسی به امکانات و تسهیلات شهری در سطح شهر ایجاد می­کند. هدف این تحقیق تحلیل و ارزیابی توسعه پایدار کلان­شهر اصفهان از طریق بررسی 66 شاخص توسعه می­باشد. شاخص­های مورد بررسی شامل پنج گروه کلی شاخص­های اجتماعی- اقتصادی، فرهنگی- آموزشی، کالبدی- زیست محیطی، زیربنایی- مسکونی و شاخص­های دسترسی می­باشد. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی و نتایج حاصل از پژوهش کاربردی- توسعه­ای است. از روش­ها و تکنیک­های تصمیم­گیری چند معیاره تاپسیس، ضریب آنتروپی، تحلیل خوشه­ای سلسله مراتبی و ضریب پراکندگی جهت تحلیل داده­های پژوهش استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که منطقه شش و پنج شهر اصفهان از نظر شاخص نهایی توسعه با امتیاز توسعه 743/0 و 741/0 برخوردار­ترین مناطق شهر بوده و اختلاف نسبتاً محسوسی با دیگر نواحی شهر دارند. منطقه ده شهر اصفهان نیز با امتیاز 087/0 کم­ توسعه‌یافته‌ترین و محروم‌ترین منطقه شهر می‌باشد. نتیجه حاصل از تحلیل خوشه­ای سلسله مراتبی نیز حاکی از آن است که مناطق شش و پنج شهر اصفهان در سطح اول، مناطق یک و سه شهر در سطح دوم و ده منطقه باقیمانده شهر در سطح سوم توسعه قرار دارند و عنوان مناطق محروم شهر را دارند. ضریب پراکندگی شاخص توسعه در سطح مناطق چهارده‌گانه شهر اصفهان برابر با 658/0 محاسبه شد.