الگوی پراکنش فضایی و ساماندهی پایگاه‌های پشتیبانی مدیریت بحران با استفاده از تصمیم‌گیری چند معیاره (MCDM) و تحلیل‌های GIS (مطالعه موردی: منطقه 18 شهر تهران)

Abstract

مخاطرات طبیعی بخشی از جهان پیرامون ما بوده و همیشه یک خطر جدی برای توسعه به شمار رفته و خواهند رفت، به عبارتی زندگی بشر بدون در نظر گرفتن این مخاطرات غیرقابل‌تصور خواهد بود. نکته­ حائز اهمیت این است که از وقوع بحران نمی­توان جلوگیری کرد اما تمرکز و توجه برنامه­ریزی بحران شهرها در مرحله آمادگی می­تواند باعث کاهش تلفات انسانی و خسارات مالی در اثر بروز سوانح ­گردد. دراین‌بین پایگاه­های پشتیبانی مدیریت بحران در فاز پیشگیری، آمادگی و مقابله در بحران‌های مختلف به‌ویژه بحران‌های طبیعی بزرگ نظیر زلزله، در شهر تهران به‌عنوان پیشرو عمل می­نمایند. تردیدی وجود ندارد که عملکرد کارآ و مؤثر این پایگاه‌ها ارتباط زیادی با نحوه مکان‌یابی آن‌ها در سطح شهر و مناطق شهری دارد به‌طوری‌که علاوه بر تأمین ایمنی پایگاه‌ بخصوص در برابر سوانح، امکان ارائه خدمات­رسانی مناسب به مناطق بحران­دیده را با توجه حوزه عملکردی آن فراهم سازد. تحقیق حاضر با استفاده از تکنیک­های تصمیم‌گیری چند معیاره (MCDM) و تحلیل­های فضایی (GIS) این قابلیت و توانمندی­ها را مورد سنجش و ارزیابی قرار داده است. طبق ارزیابی­های صورت گرفته، پایگاه­های پشتیبانی مدیریت بحران در منطقه 18 شهر تهران از الگوی توزیع تصادفی و غیراصولی پیروی کرده و به لحاظ مکانی، در پهنه­های فضایی مناسبی استقرار نیافته و انتخاب مکان برای ایجاد پایگاه­ها بدون توجه به نیازهای خاص آن صورت گرفته است.