بررسی مشارکت اجتماعی شهروندان در بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری(مورد مطالعه ساماندهی بافت فرسوده خیابان مدرس کرمانشاه)

Abstract

<strong>مقدمه و هدف پژوهش:</strong> اغلب شهرهای مهّم و تاریخی ایران، به سبب نوع اقلیم و به‌خصوص نوع مصالح استفاده شده و به علت عدم رعایت اصول و استاندارهای طراحی شهری و شهرسازی، با پدیده بافت‌های فرسوده مواجه‌اند. هرگونه برنامه‌ریزی و اقدام در بافت‌های فرسوده شهری، به‌دلیل خصوصیات متمایز اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، حقوقی و زیست محیطی این پهنه‌ها، دقّت و ظرافت خاص خود را می‎طلبد، بنابراین برنامه‎ریزی مردم‌محور و مشارکت پایدار مردمی در این خصوص اهمیت ویژه‌ای دارد. از طرفی، بهسازی و نوسازی این بافت‌ها، دغدغه‌های اساسی مورد توجّه مدیران و برنامه‌ریزان شهری در سطوح ملّی و محلی است و چالشی اساسی فراروی توسعه پایدار شهری به حساب می‌آید. شهر کرمانشاه، از جمله شهرهایی است که از مشکلات بافت فرسوده رنج می‌برد، از میان این محلات می‌توان به محدوده‌ی خیابان مدرس اشاره نمود. پژوهش حاضر، ضمن بررسی طرح‌های شهرسازی در این محدوده، به شناخت میزان و نحوه مشارکت مردم می‌پردازد. <br /><strong>روش پژوهش:</strong> روش پژوهش حاضر «تحلیلی- توصیفی» می‌باشد و باتوجّه به ماهیت پژوهش، داده‎ها ازطریق مطالعات میدانی با تکنیک مصاحبه و مشاهده عینی گردآوری شده‌اند، بدین سبب 50 مصاحبه در بین شهروندان، کارشناسان و مدیران شهری انجام گرفت. <br /><strong>یافته‌ها:</strong> یافته ها حاکی از آن است که 70 درصد پاسخگویان دارای سن بالای 40 سال میباشند، سطح تحصیلات آنها پایین و اکثر خانوارها در گروههای درآمدی متوسط رو پایین قرار دارند. در افراد مورد بررسی، میزان هویت محله‌ای در حد متوسط می‌باشد. در میان راه‌های جلب مشارکت اجتماعی شهروندان، نظرسنجی، آموزش و اطلاع‌رسانی و رسانه‌های گروهی از مهم‌ترین راه‌ها انتخاب گردید؛ هم‌چنین 67 درصد پاسخگویان دریافت وام را به عنوان بهترین قدم به منظور بهسازی شهری در این محدوده عنوان کردند. <br /><strong>نتیجه‌گیری: </strong>نتایج نشان می‌دهد که نه تنها انگیزه‌های مردمی برای مشارکت اجتماعی، (به دلیل ریسک اقتصادی بالا و تسهیلات پایین) کم می‌باشد؛ بلکه سازمان‌های مربوطه در مورد انجام شدن این طرح‌ها نظراتی مغایر با هم دارند؛ لذا چاره-اندیشی برای رفع این مشکلات ضروری‌ است.