موانع و راهکارهای واگذاری شرکت‌های آب و فاضلاب به بخش خصوصی (بر اساس قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه کشور) مطالعه موردی: شهر تهران

Abstract

مقدمه و هدف پژوهش: آب به عنوان یک کالای با ارزش که مقدار آن محدود بوده و مورد نیاز بخش‌های اقتصادی مانند تولیدی، زیر بنایی و خدماتی می‌باشد. آبرسانی شهری و جمع آوری و دفع بهداشتی فاضلاب مانند بسیاری از خدمات زیر بنایی دیگر بطور سنتی جزو وظایف دولت‌ها بوده است. ولی تجربیات موجود نشان دهنده این واقعیت است، که در مواردی ارائه خدمات زیر بنایی مورد نیاز، مطابق با انتظارات نبوده است. در قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه کشور، خصوصی‌سازی به عنوان راهی برای حل این مشکل انتخاب شده است. موانع واگذاری شرکت‌های آب و فاضلاب (شهر تهران) به بخش خصوصی کدامند؟ روش پژوهش: برای شناخت این موانع، پژوهشی از نوع توصیفی با هدف کاربردی در سال 1389 صورت گرفت. در پرسشنامه اول، نظر 39 نفر از متخصصان و صاحب نظران در بخش صنعت آب و فاضلاب (تهران) و اعضای هیئت علمی گروه آب و فاضلاب دانشگاه صنعت آب و برق تهران و در پرسشنامه دوم نظر پانزده نفر بصورت هدفمند گرفته شد. یافته‌ها: نتایج پژوهش بر اساس فرضیه موجود این است که، موانع «ساختاری»، «اقتصادی»، «اجتماعی و فرهنگی» «قانونی» و «سیاسی» در امر واگذاری شرکت‌های آب و فاضلاب به خصوص تهران به بخش خصوصی وجود دارد. با استفاده از روش دیماتل و منطق فازی، موانع «اقتصادی» و «اجتماعی و فرهنگی» به عنوان موانع اثرگذار و بقیه موانع به ترتیب «قانونی»، «ساختاری» و «سیاسی» از دو موانع اولی تأثیر می‌پذیرند. نتیجه گیری: لذا با کاهش موانع «اقتصادی»، «اجتماعی و فرهنگی» به دلیل تأثیرگذاری که بر روی دیگر موانع دارند؛ تحت تأثیر قرار داده و تغییرات در جهت کاهش موانع «ساختاری»، «قانونی» و «سیاسی» بوجود خواهد آمد.