بکارگیری مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره برای ارزیابی عملکرد و بودجه‌ریزی عملیاتی سازمان‌ها در مدیریت شهری (مطالعه موردی: شرکت‌های آب و فاضلاب)

Abstract

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه عملکرد مالی یکی از مهم‌ترین حوزه‌های عملکردی سازمان‌ها محسوب می‌شود، زیرا اطلاعات مالی زیربنای بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها، خط‌مشی‌های استراتژیک مدیریت و تدوین برنامه‌ها و سیاست‌های نظام‌های بودجه‌ای در سازمان‌ها به حساب می‌آید. سازمان‌ها در راستای ارزیابی عملکرد مالی و تدوین بودجه، از تکنیک‌های متداول تجزیه و تحلیل شاخص‌ها، پارامترهای کمی و سلیقه‌ای استفاده می‌کنند، اگرچه این نوع تکنیک‌ها، اطلاعات مفیدی را فراهم می‌آورد، اما به دلیل در نظر نگرفتن کلیه‌ی شاخص‌ها و معیارها، تصویر جامعی از عملکرد و برنامه‌ها را به دست نخواهد داد و نتایج بدست آمده از اعتبار قطعی برخوردار نمی‌باشد. با توجه به ‌این که شاخص‌های مالی و بودجه، حوزه‌های عملکردی متفاوتی را پوشش می‌دهند که هر سازمان می‌تواند در برخی از این حوزه‌ها دارای قوت و در برخی دارای ضعف باشد، لذا استفاده از مدل‌های علمی به منظور ارزیابی عملکرد مالی و بودجه‌ریزی عملیاتی به لحاظ در نظر گرفتن هم‌زمان شاخص‌های گوناگون در حوزه‌های مختلف، تأثیر زیادی بر نتایج ارزیابی، هدف‌گذاری سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌ها خواهد داشت. روش پژوهش: در این مطالعه، از روش تحقیق توسعه­ای و توصیفی استفاده شده است. عملکرد مالی شرکت‌های آب و فاضلاب در ایران در این پژوهش، بر اساس شاخص­های‌ مالی، بهره‌وری، کارکنان، مشترکین، تخصیص منابع و فرآیندهای مدیریتی پس از تعیین وزن آن‌ها، با ترکیب مدل‌های TOPSIS ,ELECTRE TAXONOMY-NC ,TAXONOMY-CL ارزیابی شده و نهایتاً بکارگیری مدل‌های فوق در مراحل مختلف بودجه‌ریزی عملیاتی در سازمان‌ها پیشنهاد شده است. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد، مدل‌های تصمیم­گیری چند معیاره یک ابزار کارآمد برای شناسایی عملکرد مالی، تعیین شاخص‌های اثربخش، تدوین ضوابط بودجه، تفویض اختیار، بهبود.