شاهنامه محمد جوکی

Abstract

در مکتب نگارگری هرات (قرن نهم هـ. ق.) سه شاهنامه معتبر با حمایت امیران و شاهزادگان تیموری کتابت و نگارگری شد. این سه شاهنامه عبارت بودند از: شاهنامه بایسنقری (833 هـ. ق.) شاهنامه محمد جوکی (848 هـ. ق.) و شاهنامه ابراهیم سلطان (833 هـ. ق.). شاهنامه محمد جوکی که هم‌زمان با دیگر شاهنامه‌های دوره تیموری تصویر شد، به حمایت و سفارش محمد جوکی (تولد 806 هـ. ق. وفات 848 هـ. ق.) از شاهزادگان تیموری و پنجمین پسر از اولاد شاهرخ، به انجام رسید. شاهنامه محمد جوکی دارای 31 نگاره‌ی کامل است، از این 31 نگاره 3 نگاره در دربار امپراتوران گورکانی هند دستکاری‌شده و جلوه و فضایی مشخص از ویژگی‌های نگارگری گورکانیان به آن افزوده گردیده است. در این بررسی، ضمن به دست دادن ویژگی‌ها و تفاوت‌های شاهنامه محمد جوکی با دیگر شاهنامه‌های این دوره چند نگاره مشخص مورد تحلیل قرارگرفته و یک مجلس از آن، یعنی «گرفتار آمدن یزدگرد» که در دربار امپراتوران هند دستکاری‌شده، موردبررسی قرارگرفته است. شاهنامه محمد جوکی در مجموعه انجمن سلطنتی آسیایی لندن قرار دارد و امروزه به‌صورت قرضی درازمدت در اختیار موزه بریتانیا قرارگرفته است