واکاوی فعالیت‌های مبلغین کاتولیک در ایران عصر صفوی

Abstract

همزمان با شکل­گیری دولت صفویه و برقراری ارتباطات گسترده با دولت­های فرنگی، باب مراودات و داد و ستدهای سیاسی و نظامی با مغرب زمین رو به فزونی گذاشت. با افزایش این ارتباطات به تدریج گروههای متعددی در قالب نمایندگان سیاسی، هیأت­های مذهبی و بازرگانی راهی ایران شدند. در این میان هیأت­های مبلغین مذهبی نقشی قابل توجه و کارکردی چندگانه داشتند. این گروه­ها از فرقه­های مختلف کاتولیک بودند و تحت حمایت پاپ و پادشاهان کاتولیک در راستای منافع مذهبی و سیاسی آنان فعالیت می­کردند. در نوشتار حاضر سعی بر آن است با نگاهی تحلیلی و با استفاده از گزاش­های مربوط به حضور و فعالیت مبلغان در ایران، سفرنامه­ها، مجموعه اسناد و کتابهای تاریخی و پژوهشی به بررسی و چگونگی حضور مبلغان مسیحی و فعالیت آن­ها در عرصه سیاسی و تجاری ایران پرداخته می شود. مقاله همچنین فعالیت برخی از مبلغین مسیحی در دربار و نقش آنها در سیاست خارجی عصر صفوی را نیز مورد توجه قرار می دهد. بر این اساس، یافته­های پژوهش حاکی از آن است، ارسال گروه­های مذهبی، تحت حمایت پاپ و پادشاهان کاتولیک اروپایی و در راستای منافع مذهبی و سیاسی آنان صورت می­گرفت. چناچه حضور و فعالیت مبلغان مذهبی در عصر صفویه از همان ابتدا با فعالیت­های سیاسی و تجاری همراه بود.