امکان سنجی تمرکز زدایی از تهران با آیین نامه‌های دولتی

Abstract

تقریباً روزی نیست که از زبان مسؤولی در مورد ضرورت عدم تمرکز در اداره امور کشور حرفی نشنویم؛ اما آن چه از همه مسؤولان پایدارتر مانده است، تمرکز است. شاید بتوان دلیل متمرکز بودن امور را به ساختار بسیط کشور و عدم تمایل مقامات حاکم به واگذاری امور به واحدهای محلی مرتبط دانست. دولت در ایران از نظر ساختار درونی یک "دولت بسیط" می‌باشد که در آن افزون بر تمرکز سیاسی، تمرکز اداری وجود دارد. اصل تمرکز زدایی ازتهران و کلان شهرها و کاهش جمعیت آن‌ها، حرکتی صحیح است که قریب به اتفاق کارشناسان و مسؤولان با آن موافق هستند؛ اما آن چه محل نقد و بحث است این نکته است که تمرکز زدایی با بخشنامه، آیین نامه محقق نمی‌شود، بلکه با راهکارهای علمی و قانونی، مانند آمایش سرزمین،کوچک سازی دولت و برنامه ریزی منطقه‌ای می‌توان به تمرکز زدایی دست یافت. تا کنون طرح‌های مختلفی از جانب دولت‌ها برای نیل به کاهش تمرکز از تهران مقرر شده و بعضا نیز مورد اجرا قرار گرفته‌اند؛ مانند طرح خروج کارمندان از تهران، طرح ممنوعیت استخدام در تهران، طرح انتقال دستگاه‌های دولتی از تهران و طرح دورکاری. اما در عمل هیچ یک از آن‌ها نتوانسته طرح‌های جامع الاطراف و کل نگری برای کاهش تمرکز در پایتخت باشد. اهداف مقاله: 1. ارائه راهکار قانونی موثر با توجه به قانون اساسی و سایر قوانین موضوعه برای رعایت هم زمان تمرکز زدایی و حفظ حقوق و آزادی‌های فردی و اجتماعی افراد، از جمله حق انتخاب محل مسکن، حق انتخاب محل اشتغال، اصل وجود امنیت شغلی، عدم اجبار افراد به اقامت در محلی خاص. 2. بررسی انطباق عملکرد اداری دولت‌ها در طرح‌های مرتبط با تمرکز زدایی از تهران با قواعد عمومی حقوق اداری ـ سیاسی. این تحقیق از لحاظ روش شناسی یک تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و کاربردی می‌باشد.