اصول حاکم بر حقوق دفاعی متهم تحت نظر در حقوق ایران، انگلستان و آمریکا

Abstract

از اشخاص مؤثر در فرایند کیفری، ضابطان دادگستری هستند که در فرایند کشف جرم به دستگیری متهم مبادرت می ورزند. قوانین اساسی، اصول حاکم بر مرحله تحت نظر را بطور کلی در خلال اصول دادرسی تضمین می کنند. پاسخ به میزان انطباق این اصول با استانداردهای بین‌المللی و مراتب آن در حقوق کشورهای ایران، انگلستان و آمریکا مسیر تحقیق حاضر را شکل می دهد. روش: ازلحاظ چیستی و هدف، تحقیق حاضر جزء تحقیقات کیفی و کاربردی است و ازلحاظ ماهیت و روش گردآوری و اعمال داده ها، جنبه توصیفی و تحلیلی دارد. یافته ها: مقررات اساسی و عادی سه کشور ایران، انگلستان و آمریکا به اصول مورد مطالعه اشاره دارند. جز اینکه قانون اساسی ایالات متحده، فرض بیگناهی را مسکوت گذاشته و قانون عادی ایران، اصل دسترسی به وکیل را محدود کرده است. همچنین با عدم تصریح به مدت تحت نظر در حقوق آمریکا و لزوم معرفی سریع و بدون تأخیر غیرموجه متهم به مقام قضایی، این کشور در راستای احترام به حقوق و آزادی های متهم یک گام پیشتر نهاده است. نتیجه گیری: نگهداری تحت نظر اقدامی خلاف اصل احترام به آزادیهای افراد و امری استثناء است. اصول و ضوابط دادرسی که خود مستلزم رعایت برخی حقوق دفاعی در مرحله تحت نظر است، گذار از این مرحله را تسهیل و میزان خسارات مادی و معنوی متهم و مظنون را به حداقل می رساند. هریک از اصول حاکم بر مرحله تحت نظر، لازم و ملزوم یکدیگرند و وابستگی میان آنها مانع از کوتاهی مجریان قانون در اجرای این اصول و حقوق تبعی شناخته شده در این مرحله است.