افزایش راندمان رسوب‌شویی تحت‌فشار مخزن سد با استفاده از سازۀ اتاقک رسوب

Abstract

در چند دهۀ اخیر به‌‌دلیل افزایش جمعیت و نیاز فزاینده به آب، سدسازی توسعه پیدا کرده است، اما رسوب­ گذاری داخل مخازن سد‌ها همواره باعث کاهش کارایی و طول عمر مخازن بوده است. در این تحقیق، با نصب سازه منشوری شکل به‌نام اتاقک رسوب در جلو تخلیه‌کنندۀ تحتانی، تأثیر این سازه بر راندمان رسوب­شویی تحت‌ فشار بررسی شده است. در این سازه، در دیواره جلویی و کناری آن، شکاف ­های عمودی با عرض بازشدگی (<em>b</em>)، تعداد و آرایش مختلف (موقعیت) تعبیه گردید. شکاف ­ها در سه حالت تکی، دوتایی و سه‌تایی با بازشدگی­ های 1.25-7.5 سانتی­متر (0.25، 0.5، 1 و 1.5 =<em>b/D</em> و <em>D</em> قطر دریچه تخلیه) انتخاب شدند. نتایج آزمایش ­ها نشان داد که در مدل­های دو شکاف جلویی با مجموع بازشدگی 5 سانتی­متر (1= <em>b/D</em>)، با افزایش فاصلۀ شکاف ­ها راندمان رسوب­ شویی به‌‌میزان 100 درصد افزایش می­یابد. همچنین، در مدل­ های دو شکاف کناری متقارن با مجموع بازشدگی 5 سانتی­متر (1= <em>b/D</em>)، با فاصله گرفتن شکاف­ ها از دیواره کناری مخزن، راندمان رسوب­شویی به‌میزان 50 درصد افزایش می­ یابد. در مدل­ های سه شکاف متقارن با مجموع بازشدگی 5 سانتی­متر (1=<em>b/D</em>)، افزایش تعداد شکاف­ ها نتوانست راندمان رسوب­شویی را افزایش دهد. در مدل­ های دو شکاف ترکیبی (ترکیب یک شکاف در دیوار جلویی با یک شکاف در دیوار کناری) با مجموع بازشدگی 5 سانتی­متر (1=<em>b/D</em>)، راندمان رسوب­ شویی افزایش چشمگیری نشان داد به‌طوری‌که راندمان رسوب­ شویی در این مدل، نسبت به مدل دو شکاف کناری متقارن تا 50 درصد افزایش نشان داد.