اثر امواج فراصوتی بر جوانه‌زنی، فعالیت برخی آنزیم‌ها و ویژگی‌های بیوشیمیایی بذر سرخارگل

Abstract

یکی از روش­های بیوفیزیکی پرایمینگ بذر، پیش­تیمار بذرها با امواج فرا­صوتی می­باشد. ضربه­های ممتد امواج فراصوتی سبب افزایش نفوذ­پذیری پوسته بذر، تسریع جذب آب و بالارفتن دمای بافت­ها می­شود. بالارفتن سرعت آماس و دمای بافت­های بذرهای تیمارشده با امواج فراصوتی احتمالا با تسریع در تغییرات متابولیسم بذر همراه می­باشد. جوانه­زنی بذور سرخارگل ضعیف و نامنظم می­باشد که ناشی از خواب بذر می­باشد. بنابراین به­منظور بررسی اثر امواج فراصوتی بر جوانه­زنی، فعالیت برخی آنزیم­ها و پارامترهای بیوشیمیایی جوانه­زنی بذر سرخارگل، آزمایشی در سال 1396 در آزمایشگاه زراعت دانشگاه صنعتی شاهرود در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 5 تیمار و 4 تکرار انجام شد. تیمار­های آزمایشی شامل 5 مدت تیمار امواج فراصوتی 0، 10، 15، 20 و 25 دقیقه با دستگاه التراسونیک با قدرت ثابت 50 وات و دمای 25 درجه سلسیوس بود. نتایج تجزیه واریانس داده­ها نشان داد که امواج فراصوتی بر صفات اندازه­گیری­شده اثر معنی­داری در سطح احتمال یک درصد نشان داد. امواج فراصوتی فعالیت آنزیم­های آلفا­آمیلاز، پروتئاز، الکل­دهیدروژناز، گلوکز 6- فسفات­دهیدروژناز، غلظت پروتئین کل، محلول و قند کل را در اغلب تیمارها نسبت به شاهد افزایش داد. با افزایش فعالیت آنزیم­های آلفا­آمیلاز، پروتئاز، الکل­دهیدروژناز، آرژیناز و گلوکز 6- فسفات دهیدروژناز درصد جوانه­زنی، سرعت جوانه­زنی و وزن خشک گیاهچه افزایش یافت. در بیش­تر صفات اندازه­گیری­شده مدت 15 دقیقه تیمار با امواج فراصوتی بیش­ترین میزان فعالیت آنزیم­ها و شاخص­های جوانه­زنی را نشان داد، بنابراین مدت 15 دقیقه تیمار امواج فراصوتی در دمای 25 درجه سلسیوس و قدرت 50 وات برای پیش­تیمار بذر سرخارگل پیشنهاد می­شود.