بررسی شیوع انگل‌های خونی بابزیا‌ بوویس و بابزیا‌ بایژمینا در تعدادی از گاوهای منطقه شمال‌غرب ایران به روش مولکولی و ارزیابی عوامل خطر مرتبط با عفونت ناشی از آن‌ها

Abstract

<strong>مطالعه حاضر با هدف بررسی مولکولی توزیع اپیدمیولوژیک <em>بابزیا بوویس</em> و <em>بابزیا بایژمینا</em> و عوامل خطر مربوطه در تعدادی از گاوهای منطقه شمال­­غرب ایران طراحی گردید. بدین منظور، 153 نمونه خون به­طور تصادفی از گاوهای استان­های آذربایجان­شرقی و آذربایجان­غربی جمع­آوری شد. پس از استخراج </strong><strong>DNA</strong><strong>سلول­های خونی، یک جفت پرایمر حاصل از ژن</strong><strong>18s rRNA</strong><strong> برای شناسایی اعضای جنس بابزیا با واکنش زنجیره­ای پلیمراز</strong><strong> (</strong><strong>polymerase chain reaction; PCR</strong><strong>)</strong><strong> مورد استفاده قرار گرفت</strong><strong>.</strong><strong>به منظور شناسایی گونه­های <em>بابزیا بوویس</em> و <em>بابزیا بایژمینا</em> از تکنیک </strong><strong>PCR</strong><strong>نیمه­آشیانه­ای (</strong><strong>semi</strong><strong>-</strong><strong>nested PCR</strong><strong>) استفاده ­شد. بر­اساس یافته­های این مطالعه، از مجموع 153 نمونه خونی، 39 نمونه (49/25 درصد) آلوده به گونه­ای از انگل تک­یاخته بابزیا بودند که یکی از نمونه­ها به­طور هم­زمان به دو گونه بابزیا آلوده بود. همچنین گونه­های <em>بابزیا بوویس</em> و <em>بابزیا بایژمینا</em> به ترتیب در 38 و 2 مورد از نمونه­ها شناسایی ­شد. نتایج حاکی از میزان بالای شیوع آلودگی به <em>بابزیا ­بوویس</em> نسبت به <em>بابزیا ­بایژمینا</em> در دام­های تحت­آزمایش بود ­(83/24 درصد در مقابل 30/1 درصد). از طرف دیگر، میزان شیوع گونه­های بابزیا در استان آذربایجان­غربی به­مراتب بیشتر از استان آذربایجان­شرقی بود ­(70 درصد در مقابل 30 درصد). در بررسی فاکتورهای خطر هم مشخص­ گردید با این­که شرایط اقلیمی، فصل نمونه­برداری، نوع مدیریت دامداری، نوع تغذیه دام­ها و نژاد آن­ها تاثیر معنی­داری بر میزان شیوع بابزیوز در حیوانات مورد مطالعه داشت (05/0˂</strong><strong><em>p < /em></em></strong><strong>) ولی این تاثیر در مورد سن و جنس دام­ها و حضور ناقلین بندپا معنی‌دار نبود (05/0˃</strong><strong><em>p < /em></em></strong><strong>). یافته­های مطالعه حاضر اطلاعات ارزشمندی در مورد اپیدمیولوژی عفونت ناشی از <em>بابزیا بوویس</em> و <em>بابزیا بایژمینا</em> در گاوهای منطقه شمال­­غرب ایران ارائه می­دهد که می­تواند برای برنامه­های مدیریت و کنترل این بیماری بسیار مفید باشد.</strong>