تحلیلی بر پدیده اجاره دهی مراتع

Abstract

اجاره دهی مراتع از گذشته­های دور در بین مالکین و دامداران رایج بوده است. مراتع عرفا ملک خان، ایل خان یا ایل بیگ­ها محسوب شده و بهره بردای از آنها در ازاء دریافت حق علف چر در قالب تشکیلات و نظام ایلیاتی، میان واحد های خویشاوندی کوچکتر تقسیم می­گردید. نظارت دستگاه­های رهبری ایلات نیز از طریق سلسله مراتب ایلی صورت می­گرفت تا از مراتع استفاده صحیحی به عمل آید ( معین الدین و علیزاده، 1378).<br /> اسکان اجباری عشایر ( تخته قاپو کردن عشایر) با اهداف سیاسی، بتدریج زمینه را برای مدیریت مرتع بر اساس پروانه­های چرا با هدف اعمال قانون مالکیت دولت و حذف پرداخت حق علفچر از سوی دامداران به مالکین قبلی را بعد از سال 1320 فراهم نمود. ورود دانش نوین مرتعداری از خارج و ظهور افکار روشن فکر در امر مدیریت مراتع نیز مزید بر علت شد تا در اوایل دهه 40 شمسی بعد از ملی شدن جنگلها و مراتع کشور با مصوبه ای از هئیت وزیران، دریافت پروانه توسط بهره برداران ذیحق الزامی گردد. در شرایط کنونی نیز شناسنامه مرتع مبنای مدیریت مراتع فاقد طرح مرتعداری محسوب می­گردد (محبی ، 1397­الف).