آثار اقتصادی- امنیتی تکانه ‏های قیمتی جهانی نفت و غذا بر تورم در ایران در قالب الگوی خودبازگشت برداری جهانی (GVAR)

Abstract

مدیریت فشارهای تورمی که منشأ خارجی دارند، یکی از ضرورت‏های سیاست گذاری امنیت اقتصادی در کشورهاست. در همین راستا، پژوهش حاضر یک الگوی خودبازگشت برداری جهانی (GVAR) برای دوره 2013-1988 برآورد می‏ کند که 34 کشور توسعه یافته و در حال توسعه را شامل می‏ شود. این کشورها در دوره مورد مطالعه بیش از 80 درصد تولید جهانی را در اختیار داشته و همچنین 80 درصد واردات ایران را تأمین می‏کرده ‏اند. یافته ‏های پژوهش حاضر به این شرح است. 1) تکانه‏ های قیمت نفت به شکل معکوس و تکانه‏ های غذا به شکل مستقیم موجب افزایش تورم ایران می ‏شوند. 2) آسیب‏ پذیری تورمی ایران در مواجهه با تکانه‏ های نفت و غذا نسبت به سایر کشورها بسیار بیشتر است. این آسیب‏ پذیری در بلندمدت نیز بیشتر از کوتاه ‏مدت است. 3) یک هم‏ روندی افزایشی و هم‏ حرکتی میان قیمت نفت و غذا وجود دارد. به هر حال، تأثیر تکان های قیمت غذا در کوتاه‏ مدت و بلندمدت بزرگ­­تر از تأثیر تکانه‏های قیمت نفت است، به گونه­ای که به ازای 10 درصد افزایش هم زمان این قیمت‏ ها، تورم ایران 1 تا 5/1 درصد افزایش می‏یابد.