بررسی کارایی و بهره‌وری و رتبه‌بندی بانک‌های منتخب جمهوری اسلامی ایران با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها

Abstract

ارزیابی مستمر در کسب و کار و تولید بهینه موجب رشد اقتصادی می­شود؛ بنابراین، اندازه­گیری کارایی و بهره­وری حتی در امور خدماتی همچون سازمان­های مالی و بانک­ها اهمیت زیادی دارد. با توجه به اینکه، صنعت بانکداری سهم عمده­ای در دارایی و ثروت کشورها دارد، این مقاله به موضوع کارایی و بهره­وری برخی از بانک‌های منتخب جمهوری اسلامی ایران پرداخته است. به همین منظور، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده­ها، به ارزیابی عملکرد 16 بانک شامل بانک­های انصار، دی، اقتصاد نوین، ایران زمین، کارآفرین، ملت، ملی، پاسارگاد، رفاه، رسالت، سامان، صنعت و معدن، سرمایه، سپه، تجارت، توسعه صادرات در سال مالی 1392-1393 پرداخته شد. نتایج ارزیابی کارایی و بهره‌وری و رتبه‌بندی بانک­های منتخب حاکی از آن است که بانک سپه در سال 1392 کارا و دارای رتبه یک تحت هر دو مدل با بازده به مقیاس ثابت و متغیر است و در سال 1393 کارا و دارای رتبه 3 تحت مدل بازده به مقیاس ثابت و رتبه 4 تحت مدل بازده به مقیاس متغیر است؛ اما بانک انصار تحت تمامی مدل­ها در سال­های 1392 و 1393 یک واحد ناکارا است که به لحاظ جایگاه در رتبه 16 قرار دارد. همچنین جالب توجه است که در دوره مالی 1392-1393 بانک سپه دارای رشد بهره­وری منفی و بانک انصار دارای رشد بهره­وری مثبت است.